بنیاد ملی توسعه فناوری های فرهنگی

کلید عمومی و کلید خصوصی چیست؟

کلید عمومی و خصوصی به طور کلی برای رمزگشایی پیام‌هایی استفاده می‌شوند که با الگوریتم‌های Cryptography، رمزنگاری شده‌اند. تعریف کلید عمومی و خصوصی در کیف پول ارز دیجیتال عبارت است از:

• کلید عمومی (Public Key) یا پابلیک کی یک رشته کد است که می‌تواند در دسترس همه قرار بگیرد. کلید عمومی در واقع آدرس کیف پول ارز دیجیتال است و دسترسی سایرین را برای ارسال توکن به آن کیف پول فراهم می‎‌کند. از کلید عمومی برای رمزگذاری استفاده می‌شود.
• کلیدخصوصی (Private Key) یا پرایویت کی یک رشته متنی محرمانه و به صورت ترکیبی از حروف و اعداد است که فقط به یک نفر تعلق دارد و نباید در دسترس عموم قرار بگیرد. کلید خصوصی رمز عبور هر ولت است. کاربران برای ارسال ارز دیجیتال و برای تأیید معامله به کلیدهای خصوصی خود نیاز دارند. از کلید خصوصی برای رمزگشایی اطلاعات تراکنش‌ها و دارایی‌های دیجیتال استفاده می‌شود.

تاریخچه رمزنگاری متقارن و نامتقارن

تا حدود ۷۰ سال پیش، بشر فقط از رمزنگاری متقارن برای انتقال پیام‌های سری استفاده می‌کرد. فرض کنید که ارتش یک کشور در حال مخابره یک پیام سری برای نیروهای خود است. چطور نیروها از این پیام رمزگشایی کنند؟ رمزنگاری متقارن به این معنا است که گیرنده و فرستندهٔ پیام هر دو یک کلید برای نوشتن و بازگشایی متن رمزدار دارند.

رمزنگاری متقارن از جمله روش‌های معروف رمزنگاری در دنیا است که به آن پیگ‌پن (Pigpen) می‌گویند. این مدل رمزنگاری توسط فراماسون‌های اروپایی اختراع شد و احتمالاً حداقل از سال ۱۵۳۱ هم از آن استفاده می‌شده است.

حتی سخت‌ترین کلیدهای رمزنگاری متقارن نیز یک روز شکسته شدند. برای مثال آلمان‌ها با دستگاه انیگما در جنگ جهانی دوم از آن استفاده کردند، یک روز شکسته شد. حضور کامپیوترها با قدرت پردازش بالا امروزه شکستن یک کلید رمز متقارن را از گذشته هم آسان‌تر کرده است؛ بنابراین رمزنگاری نامتقارن (Asymmetric Cryptography) یا رمزنگاری کلید عمومی برای رمزنگاری امن پیام‌ها اختراع شد.

روش کار هر دو رمزنگاری یکی است: یک متن ساده تبدیل به متن رمزدار شده و سپس دوباره به یک متن ساده تبدیل می‌شود. اما در رمزنگاری نامتقارن از یک جفت کلید منحصر به فرد برای این کار استفاده می‌کنند.

اولین طرح رمزنگاری نامتقارن در سال ۱۹۷۷ توسط سه نفر از دانشمندان کامپیوتر به نام رون ریوست، آدی شامیر و لئونارد آدلمان معرفی شد. سیستم آن‌ها ، RSA نامیده می‌شود. در این طرح با کمک مجموعه‌ای از محاسبات پیچیده ریاضی، سیستم رمزنگاری نامتقارن شکل می‌گیرد.

روش کار رمزنگاری متقارن و نامتقارن

فرض کنید شما می‌خواهید یک فایل را برای دوستتان، حمید ارسال کنید، او یک ویرایش روی آن انجام دهد و دوباره فایل را برای شما ارسال کند. شما فایل را به آدرس عمومی (کلید عمومی) حمید می‌فرستید. Public Key در واقع کلید قابل اشتراک است. یعنی با داشتن این کلید رمزگذاری شده، اطلاعات و دارایی صاحب کلید به خطر نمی‌افتد.

حمید فایل را با کمک کلید خصوصی که فقط خود او به آن دسترسی دارد باز می‌کند، آن را ادیت می‌کند و دوباره آن را برای آدرس عمومی (کلید عمومی) شما ارسال می‌کند. همان کلیدی که می‌توانید بدون نگرانی در اختیار حمید و حتی غریبه‌ها قرار دهید. چرا که با این کلید، امکان دسترسی به دارایی شما وجود ندارد. توجه کنید که این توضیح، ساده‌ شده‌ی مفهوم رمزنگاری نامتقارن است. این نوع رمزنگاری با کمک دستگاه کامپیوتری یا به‌صورت دستی انجام می‌شود.

در رمزنگاری متقارن شما و حمید از یک کلید مشترک برای رمزنگاری و رمزگشایی داده‌ها استفاده می‌کنید. توجه داشته باشید که شما و حمید باید در حفظ این کلید نهایت دقت را بکار ببرید زیرا اگر عامل مخرب یا هکر کلید را به دست آورد، می‌تواند به فایل رمزنگاری شده دسترسی پیدا کند.

کدام نوع رمزنگاری امن‌تر است؟ متقارن یا نامتقارن؟

بیشتر از آن که مدل رمزنگاری اهمیت داشته باشد، نحوه حفاظت از کلید رمزها است که مهم است. از نظر فنی و امنیتی، هر دو نوع رمزنگاری در صورت لورفتن کلید رمز، آسیب‌پذیر هستند. اما معمولاً متخصصان رمزنگاری نامتقارن را امن‌تر می‌دانند. چرا که این نوع رمزنگاری، به یک کلید ثابت که بین دو یا چندطرف پیام مشترک باشد، نیاز ندارد. بلکه این کلیدهای عمومی هستند که رد و بلد می‌شوند. کاربرانی که داده‌هایشان را با کلید عمومی به اشتراک می‌گذارند، حتی در صورتی که توسط هکرها شناسایی شوند، خطر رمزگشایی داده‌هایشان وجود ندارد. زیرا هکرها نمی‌توانند به کلید خصوصی آن‌ها با کمک Public Key دسترسی داشته باشند.

به علاوه رمزنگاری نامتقارن امکان ایجاد امضاهای دیجیتال منحصر به فرد برای هر شخص را بر بستر بلاکچین فراهم می‌کند. بر خلاف رمزنگاری متقارن هویت فرستنده پیام چه به صورت آشکار و چه به صورت ناشناس در متن پیام ذخیره نمی‌شود. کلید‌های عمومی در رمزنگاری نامتقارن برای تایید مبدا و مقصد پیام به صورت صحیح استفاده می‌شود.

 مزایا و معایب رمزنگاری کلید عمومی

رمزنگاری کلید عمومی مزایای زیادی دارد که باعث شده است کاربران بلاکچین این روش را در مقایسه با سایر روش‌های رمزگذاری، ایمن‌تر بدانند. برخی از مهم‌ترین مزایای این نوع رمزنگاری عبارت است از:

• از آنجایی که طول کلید عمومی طولانی‌تر است شکستن این کلیدها از دیدگاه ریاضی بسیار دشوار است.
• کلیدهای خصوصی برای هر کاربر شبکه منحصر به فرد است و با آن می‌تواند پیام‌های ارسال شده به کلید عمومی را بازگشایی کند. بنابراین عملاً اگر بر فرض، امنیت یک پیام یا یک کلید به خطر بیفتد، سایر پیام‎ها و داده‌ها در خطر نیست.
• در رمزنگاری نامتقارن، برای اینکه گیرنده پیام را رمزگشایی کند، فقط به کلید خصوصی نیاز دارد و نیاز به ارسال یک کلید خصوصی از طریق یک کانال امن نیست، بنابراین امنیت آن افزایش پیدا می‌کند.
• برای تولید امضای دیجیتال الکترونیکی هم می‌تواند استفاده شود.

اما باید توجه داشته باشید که هیچ روشی برای رمزنگاری، کامل و بی نقص نیست. دو ایراد مهم رمزنگاری کلید عمومی به شرح زیر است:

• سرعت رمزنگاری نامتقارن پایین است که می‌تواند در شبکه‌های بزرگ به یک چالش جدی تبدیل شود.
• به دلیل اینکه طول کلید عمومی بلندتر است فرآِیند رمزنگاری و رمزگشایی نیاز به توان محاسباتی بیشتری دارد.

 

 

تفاوت بین رمزنگاری متقارن و نامتقارن

همان‌طور که تا اینجا اشاره شد، در رمزنگاری متقارن از دو کلید مختلف عمومی و خصوصی برای ارسال و دریافت پیام و رمزگشایی آن استفاده می‌شود. اما این دو کلید چه تفاوتی با هم دارند و با چه روشی به هم متصل می‌شوند؟

چارچوب رمزنگاری نامتقارن RSA به کاربر اجازه می‌دهد با استفاده از کلید عمومی خود، اطلاعات را رمزگذاری کرده و در سراسر جهان جهان پخش کند، در حالی که به طور هم‌زمان مطمئن است که فقط گیرنده مدنظرش می‌تواند آن را رمزگشایی کند.

طبق فرضیه‌ی RSA، فاکتورگذاری روی یک عدد صحیح بزرگ دشوار است. کلید عمومی نیز از دو عدد تشکیل شده است که یکی از آن اعداد ضرب دو عدد اول بزرگ است و کلید خصوصی مربوط به آن نیز از همان دو عدد اول می‌آید.

طبق این توضیح، هرچه طول کلید بلندتر باشد، قدرت رمزنگاری آن بیشتر است؛ چرا که فاکتوربندی اعداد و حروف استفاده شده در آن سخت‌تر می‌شود. از طرف دیگر اگر تعداد کلیدهای بیشتری ساخته شود، شکستن آن‌ها نیز از نظر ریاضی سخت‌تر می‌شود.

نقاط تمایز	کلید خصوصی	کلید عمومی
الگوریتم	برای رمزگشایی داده‌های رمزگذاری‌شده توسط کلید عمومی استفاده می‌شود.	برای رمزگذاری داده‌ها استفاده می‌شود و بین فرستنده و گیرنده داده‌های رمزگذاری شده به اشتراک گذاشته می‌شود.
کارایی	مکانیسم رمزگشایی کلید خصوصی سریعتر است.	مکانیسم رمزگذاری Public Key کندتر است.
اشتراک‌گذاری	کلید خصوصی مخفی نگه داشته می‌شود و برای کسی غیر از فرستنده عمومی نیست.	به‌اشتراک گذاری کلید عمومی آزاد است.
طول آدرس	تعداد کاراکترهای کمتری دارد.	تعداد کاراکترهای بیشتری دارد.

کاربرد رمزنگاری کلید عمومی در ارزهای دیجیتال

اغلب ارزهای دیجیتال از رمزنگاری نامتقارن برای مدیریت آدرس‌ها استفاده می‌کنند. کلید عمومی در واقع همان آدرسی است که توکن‌ها را در اختیار دارد و می‌تواند توسط تمام اعضای شبکه مشاهده شود. از کلید خصوصی هم برای دسترسی به آدرس استفاده می‌شود.

یکی دیگر از کاربردهای رمزنگاری کلیدعمومی برای ایجاد کیف پول ارزدیجیتال و افزایش امنیت تراکنش‌های بین آن‌ها است. هنگام ایجاد کیف پول جدید، کلید خصوصی و کلید عمومی همراه آن تولید می‌شوند. مهم‌ترین کار برای افزایش امنیت دارایی، تهیه نسخه پشتیبان از کلید خصوصی است.

امضاهای دیجیتال از دیگر کاربردهای این نوع رمزنگاری در فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال است. از این امضاها برای افزایش امنیت انواع معاملات آفلاین و قراردادها استفاده می‌شود و می‌توان آن‌ها را مانند یک اثر انگشت الکترونیکی دانست.

چگونه از کلیدهای خصوصی خود محافظت کنیم؟

کلید خصوصی یک رشته کد متنی طولانی است که به خاطر سپردن آن دشوار است. از آنجایی هم که حفظ امنیت کیف پول ارز دیجیتال کاملا به عهده صاحب ولت است، بنابراین باید نسبت به نگهداری کلید خصوصی خود دقت کافی داشته باشید. بهترین روش نگهداری کلید خصوصی، تهیه بک آپ و نگهداری از آن در مکانی امن است.

همچنین در صورتی که از سرویس‌های آنلاین استفاده می‌کنید باید نسبت به بدافزارها هوشیار باشید. زیرا در صورتی که سیستم یا تلفن همراه شما آلوده شود، هکر می‌تواند به اطلاعات شخصی شما دسترسی پیدا کند. به همین دلیل است که ذخیره آفلاین کلید خصوصی از امنیت بیشتری برخوردار است.

به هر دلیلی اگر کلید خصوصی خود را فراموش کردید برای بازیابی کلید خصوصی در کیف پول ارز دیجیتال باید از عبارت بازیابی (Seed Phrase) استفاده کنید. این عبارت هنگام ساخت ولت به کاربر داده می‌شود و عموماً ۱۲ یا ۲۴ کاراکتر هستند.

رمزنگاری عضو حیاتی کریپتوکارنسی

رمزنگاری، بخش پیچیده و جذابی از فرایند دریافت و ارسال ارزهای مانند بیت کوین، اتریوم، ترون و تتر در دنیای ارزهای دیجیتال است. این تکنولوژی اکنون در بخش‌های مختلف دریافت و انتقال داده در بخش‌های مختلفی از دنیا استفاده می‌شود. در واقع هر روز که شما از اینترنت استفاده می‌کنید، شبکه‌های اجتماعی را زیر و رو می‌کنید یا یک خبر را در گوگل جست و جو می‌کنید، در حال استفاده از تکنولوژی رمزنگاری متقارن یا نامتقارن هستید.

بیت کوین چیست ؟

یک پاسخ ساده به سوال بیت کوین چیست را می‌توان با مقایسه آن با پول‌های رایج به دست آورد. از این منظر، بیت‌کوین همانند ارزهایی مثل «دلار» و «یورو»، پول است و کارکردی مشابه برای انتقال ارزش را دارد. اما بین بیت‌کوین و ارزهای فیات دو تفاوت عمده وجود دارد. تفاوت اول در «منشا ایجاد» و تفاوت دوم در «ماهیت» آن است. برخلاف ارزهای رایج که توسط بانک‌های مرکزی هر کشور ایجاد می‌شوند، بیت‌کوین به وسیله دستگاه‌های محاسباتی و در طی یک فرآیند از پیش تعریف شده ایجاد می‌شود. همچنین برخلاف پول‌های رایج که به دو صورت فیزیکی و دیجیتال وجود دارند، بیت‌کوین تنها به صورت دیجیتال موجود است.

با توجه به این که گفتیم بیت‌کوین توسط دستگاه‌های محاسباتی تولید می‌شود، یک تفاوت عمده هم می‌توان برای بیت‌کوین با پول رایج در نظر گرفت و آن، نحوه تایید و ثبت تراکنش‌ها است. تراکنش‌های مالی با پول‌های رایج توسط بانک‌های مرکزی هر کشور یا سیستم‌های بانکی بین‌المللی تایید و ثبت می‌شوند. با توجه به این که در بیت‌کوین این سازمان مرکزی وجود ندارد، وظیفه تایید، ثبت و نگهداری تراکنش‌ها نیز بر عهده دستگاه‌های محاسباتی است. بنابراین، این دستگاه‌ها هم تولید‌کننده بیت‌کوین و هم تاییدکننده و نگهدارنده تراکنش‌های آن هستند.

با این توضیحات، به احتمال زیاد سوالات متعددی در ذهن شما ایجاد شده است. این دستگاه‌های محاسباتی متعلق به چه کسی است؟ تولید بیت‌کوین و تایید و ثبت تراکنش‌ها به چه روش انجام می‌شود؟ ارزش بیت‌کوین از چه چیزی نشات می‌گیرد؟ با وجود نسخه دیجیتال و فیزیکی پول‌های فیات، چه نیازی به ایجاد بیت‌کوین هست؟ در ادامه این مقاله تک‌تک این سوالات و سوالات مشابه را پاسخ خواهیم داد.

دلیل ایجاد بیت کوین چیست ؟

در بخش قبل و در پاسخ به سوال بیت کوین چیست به تفاوت‌های آن با پول رایج اشاره کردیم اما به دلیل ایجاد بیت‌کوین اشاره‌ای نشد. سوال بسیاری از افرادی که تازه با بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال آشنا شده‌اند این است که با وجود پول‌های رایج، چه دلیلی برای ایجاد بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال وجود دارد. پاسخ این سوال را باید در مفهوم «غیرمتمرکز بودن» جستجو کرد.

پیدایش بیت‌کوین به اواخر سال 2008 و سال 2009 برمی‌گردد که درست بعد از بحران مالی جهانی است. «ساتوشی ناکاموتو» (Satoshi Nakamoto) خالق مرموز بیت‌کوین، در سال 2008 با انتشار مقاله‌ای، خبر از نوع جدیدی از پول دیجیتال به نام بیت‌کوین داد. در این مقاله که به آن «وایت‌پیپر» (Whitepaper) نیز گفته می‌شود، سازوکار این سیستم پولی جدید ارائه شده بود و در سال 2009 ساتوشی سیستم مبتنی بر مقاله خود را ساخت و به دنیا ارائه کرد. بیت‌کوین خود را این‌گونه معرفی می‌کند: «بیت‌کوین نسخه‌ای از پول الکترونیک هست که به افراد این امکان را می‌دهد که به صورت کاملا همتا-به-همتا و بدون هیچ واسطه مالی پرداخت آنلاین داشته باشند».

با این تعریف، می‌توان متوجه شد که هدف اصلی ایجاد بیت‌کوین حذف واسطه‌ها از تراکنش‌های مالی است. اما حذف واسطه مالی چه سودی دارد؟ برای پاسخ به این سوال نیاز است به چند مورد از ویژگی‌های سیستم بانکی اشاره کنیم. در سیستم بانکی جدید، ارزهای فیات به پشتوانه طلا یا سایر اقلام با ارزش ذاتی تولید نمی‌شوند. تولید پول در این سیستم، کاملا بر عهده دولت‌ها و به پشتوانه قدرت اقتصادی کشور و اعتماد مردم به آن سیستم است.

بنابراین، ارزش پول در این سیستم قراردادی است و هیچ ارزش ذاتی ندارد. در این سیستم، تنوع پولی نیز وجود ندارد و هر کشوری یک ارز را تولید و از آن استفاده می‌کند. قدرت اقتصادی در سیستم بانکداری کاملا دست دولت‌ها است و هر زمان که آن‌ها بخواهند، می‌توانند پول جدید تولید کنند و با این ‌‌کار اقتصاد را دگرگون کنند. معمولا این تغییر به نحوی است که به ضرر عموم مردم تمام می‌شود.

با این توضیحات، می‌توان بزرگترین مشکل سیستم بانکی را تمرکز قدرت در آن دانست. دولت با توجه به قدرتی که دارد می‌تواند با چاپ پول جدید، ارزش دارایی‌های افراد را تحت تاثیر قرار دهد و افراد عادی هیچ کنترلی بر این روند ندارند. علاوه بر این، تمامی تراکنش‌های مالی تنها توسط سیستم بانکی تایید و ثبت می‌شود. این اتفاق نتایجی دارد که چند مورد از مهم‌ترین آن‌ها به صورت زیر است.

هزینه ثبت و تایید تراکنش در سیستم‌های بانکی بالا است.

• امنیت سیستم به دلیل وجود سرور مرکزی پایین است.
• امکان سانسور و جلوگیری از تراکنش‌های مالی برای افراد وجود دارد.
• امکان انجام تراکنش در هر زمان و مکانی وجود ندارد.
• انجام تراکنش‌های با مبالغ بالا زمان زیادی طول می‌کشد.

حال اگر دوباره به سوال بیت کوین چیست برگردیم، می‌توان این‌گونه توضیح داد که بیت‌کوین، یک سیستم مالی جدید است که در آن، افراد بدون نیاز به حضور واسط مالی، در هر زمان و مکان می‌توانند به صورت همتا-به-همتا انتقال پول داشته باشند. این سیستم توسط تکنولوژی‌ها و قوانینی ایجاد شده است که امنیت آن را تامین می‌کند و امکان «خرج مضاعف» (Double spend) را حذف می‌کند.

پشتوانه بیت کوین چیست ؟

در بخش دلیل ایجاد بیت کوین چیست گفته شد که پول‌های رایج امروزی، پشتوانه دارایی‌های فیزیکی مثل طلا و نقره و نفت ندارند و پشتوانه آن‌ها، اقتصاد هر کشور و اعتماد مردم به آن است. حال این سوال پیش می‌آید که پشتوانه بیت کوین چیست و چه کسی ارزشمندی آن را تامین می‌کند. بیت‌کوین، توسط فرد یا گروه مرموزی به اسم «ساتوشی ناکاموتو» ایجاد شده است اما این فرد یا گروه، هیچ نقشی در ارزش‌گذاری بیت‌کوین ندارند. همانطور که قبلا گفته شد، ساخت بیت‌کوین و ثبت و تایید تراکنش‌های آن توسط دستگاه‌های محاسباتی انجام می‌شود. این دستگاه‌ها نیز نقشی در ارزشگذاری بیت‌کوین ندارند.

با توجه به موارد مطرح شده، بیت‌کوین همانند ارزهای فیات رایج بدون هیچگونه پشتوانه دارایی‌های فیزیکی ایجاد شده است. از طرفی، دولت‌ها و سازمان‌های خصوصی نیز نقشی در آن ندارند و اعتماد مردم به بیت‌کوین متکی به هیچ سازمان و نهادی نیست. یعنی ما با پولی مواجه هستیم که نه پشتوانه دارایی‌های فیزیکی دارد و نه دولت‌ها و سازمان‌ها از آن حمایت می‌کنند. با این شرایط منطق حکم می‌کند که کسی به دنبال خرید و فروش و استفاده از بیت‌کوین نباشد اما، نه تنها این اتفاق نمی‌افتد بلکه در طی زمان شاهد هستیم که قیمت بیت‌کوین دائما در حال افزایش است.

دلیل این اتفاق را می‌توان در ویژگی‌های خاص شبکه بیت‌کوین جست‌وجو کرد. در ادامه، ویژگی‌های شبکه بیت‌کوین را توضیح می‌دهیم. این ویژگی‌ها سبب شده‌اند که بسیاری از افراد در سرتاسر دنیا به این سیستم مالی اعتماد کنند و از آن برای خرید و فروش و سرمایه‌گذاری استفاده کنند.

غیرمتمرکز بودن

همانطور که در بخش‌های قبل گفته شد، مهم‌ترین خصیصه بیت‌کوین، غیرمتمرکز بودن آن است. اگرچه هیچ دولت و سازمانی پشتیبان این ارز نیست و ممکن است قیمت آن به دلیل افزایش عرضه و تقاضا، نوسانات زیادی در خود داشته باشد، اما در عوض هیچ سازمان یا دولتی نیز توانایی دستکاری یا حذف اطلاعات بیت‌کوین را ندارد. این مساله باعث می‌شود دولت‌ها نتوانند هر زمان که می‌خواهند پول جدید چاپ کنند و یا افراد را از نقل و انتقال پول محروم کنند. ارائه بیت‌کوین درست پس از بحران مالی 2008 و درست در زمانی که عموم مردم از سیستم‌های متمرکز مالی ناامید شده بودند، باعث جذب بسیاری از آن‌ها به استفاده از سیستم مالی غیرمتمرکز بیت‌کوین شد.

علاوه بر این مساله، سیستم متمرکز در کارکرد روزانه خود نیز دچار اشکالات متعدد است. به عنوان نمونه بارها اتفاق افتاده است که سیستم‌های بانکی به دلایل متعددی وصل نباشند و کار اشخاص معطل همین مساله باشد. برای بسیاری از کارهای بانکی، شما نیاز به حضور فیزیکی در بانک دارید و در برخی مواقع، حساب‌های شما به دلایل متعددی از طرف بانک مسدود می‌شود. هیچ کدام از این مشکلات و مشکلات مشابه در سیستم غیرمتمرکز رخ نمی‌دهد و شما می‌توانید آزادانه، از هر کجای دنیا و در هر زمانی به هر شخصی در هر نقطه‌ای از دنیا و در کمترین زمان ممکن، پول انتقال دهید.

شفافیت در تراکنش‌ها

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم شبکه بیت‌کوین شفافیت آن است. تمامی تراکنش‌هایی که در شبکه بیت‌کوین انجام می‌شوند قابل ردیابی هستند. تمامی این تراکنش‌ها توسط تمامی اعضای شبکه قابل مشاهده است. البته این به معنی شناسایی هویت افراد نیست. در واقع در این حالت، آدرس‌های گیرنده و فرستنده بیت‌کوین هستند که برای همه نمایش داده می‌شوند اما هیچ‌گونه احراز هویتی در هنگام ایجاد کیف پول وجود ندارد. لذا مشخص نیست که این تراکنش‌ها مربوط به چه کسی در دنیای واقعی است.

این قضیه می‌تواند ظن استفاده از بیت‌کوین برای مقاصد غیرقانونی و پولشویی را ایجاد کند. با توجه به این‌که برای تبدیل بیت‌کوین به پول رایج از صرافی‌های ارز دیجیتال استفاده می‌شود و این صرافی‌ها از کاربران احراز هویت انجام می‌دهند. بنابراین، در چنین شرایطی امکان پیگیری هویت افراد نیز وجود خواهد داشت. فرضیه غالب این است که با گسترش استفاده از بیت‌کوین در تعاملات عمومی، دیگر نیازی به تبدیل این پول به ارز فیات نخواهد بود و تراکنش‌ها به صورت مستقیم بین خریدارها و فروشنده‌ها انجام می‌شود. امروزه دستگاه‌های خودپرداز بیت‌کوین و همچنین سامانه‌های پرداخت آنلاین با استفاده از بیت‌کوین در بسیاری از شرکت‌ها و کشورها استفاده می‌شوند.

سیستم اقتصادی مشخص

در شبکه بیت‌کوین اطلاعات مربوط به تعداد کل سکه‌های قابل تولید، نحوه تولید و زمان انجام آن به وضوح مشخص است. تعداد کل بیت‌کوین‌هایی که در نهایت قرار است تولید شود 21 میلیون است. این بیت‌کوین‌ها در نتیجه فرآیند ثبت و تایید تراکنش‌ها به دارندگان دستگاه‌های محاسباتی پرداخت می‌شود. زمان ایجاد هر بلوک و تولید پاداش در حدود ده دقیقه است و مقدار پاداش اختصاص داده شده برای تایید و ثبت تراکنش‌ها هر چهار سال یکبار نصف می‌شود. با این توضیحات تولید 21 میلیون بیت‌کوین تا سال 2140 ادامه خواهد داشت.

همانطور که ملاحظه می‌کنید، فرآیند تولید بیت‌کوین‌های جدید و تعداد بیت‌کوین‌های قابل استخراج برای همه مشخص است و از الان می‌توان با استفاده از آن به مبنایی برای ارزشگذاری نسبی قیمت رسید. در این سیستم هیچ‌کسی امکان و اجازه تولید سکه‌های بیشتر و یا جلوگیری از تولید سکه‌ها را ندارد. خلاف این رویه در سیستم‌های بانکی برقرار است و بانک‌ها در هر زمان قادر به تولید پول جدید و افزایش تورم هستند. لازم به ذکر است که قطعی بودن قوانین تولید سکه در بیت‌کوین، سیاست‌گذاری اقتصادی را مختل می‌کند. به همین دلیل، ممکن است در آینده فرآیند مدیریت و سیاست‌گذاری اقتصادی نیز دستخوش تغییر شود.

جابجایی و حمل آسان

با توجه به این‌که که بیت‌کوین تنها به صورت دیجیتال وجود دارد، جابجایی و حمل آن آسان است. افراد تنها با داشتن یک کیف پول بیت‌کوین به صورت سخت‌افزاری یا نسخه نرم‌افزاری آن در گوشی، می‌توانند دارایی‌های خود را به همراه خود داشته باشند. در مقایسه با سیستم‌های پولی قدیمی که افراد سکه‌های طلا و نقره را با خود حمل می‌کردند، این قضیه مزیت بزرگی محسوب می‌شود. در سیستم فعلی بانکی با ارائه ارزهای دیجتال رسمی، این مساله رفع شده اما هنوز نسخه‌های فیزیکی پول‌ها امکان پاره‌شدن و گم شدن را دارند.

امنیت بالا

ارزهای دیجیتال قبل از بیت‌کوین نیز وجود داشتند. در استفاده از کارت‌های بانکی و سیستم‌های آنلاین پرداخت از ارزهای دیجیتال به جای پول فیزیکی استفاده می‌شود. اما سیستم بیت‌کوین متفاوت از ارزهای دیجیتال است. ارزهای دیجیتال رسمی، متعلق به دولت‌ها هستند و توسط آن‌ها مدیریت می‌شوند. در واقع این سیستم، همان سیستم بانکی قبلی است و تنها برای انتقال پول و نگهداری آن از بسترهای دیجیتال استفاده می‌شود.

بیت‌کوین با استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری ایجاد شده است. سیستم‌های رمزنگاری به این شبکه این امکان را می‌دهد که افراد در آن بدون شناخت یکدیگر و بدون نیاز به اعتماد، بتوانند انتقال پول انجام دهند. حساب هر کاربر به وسیله تکنیک‌های رمزنگاری نامتقارن ساخته می‌شود که امکان دسترسی به دارایی‌های افراد را ناممکن می‌کند. علاوه بر این، وجود منافع مالی برای دارندگان دستگاه‌های محاسباتی و هم‌چنین توزیع آن‌ها در سرتاسر دنیا، عامل دیگری است که امنیت شبکه را تضمین می‌کند.

در سیستم بانکی اطلاعات در یک سرور متمرکز نگهداری می‌شود و اگر این سرور به مشکل بخورد، امنیت کل دارایی‌ها در خطر خواهد بود و علاوه بر آن امکان انجام تراکنش‌ها نیز از بین خواهد رفت. شبکه بیت‌کوین اما برخلاف این سیستم، با وجود تنها یک کاربر متعهد نیز می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد.

مجموعه این ویژگی‌‌ها در کنار هم باعث شده که بیت‌کوین به عنوان یک سیستم مالی جدید که وابسته به هیچ سازمانی نیست اعتماد عموم مردم را به خود جذب کند. علی‌رغم این‌که در طی این سال‌ها بانک‌ها و دولت‌ها بیت‌کوین را پروژه کلاهبرداری دانسته و ارزش آن را صفر اعلان کرده‌اند اما، توجه عمومی به این ارز باعث شده که ارزش آن دائما رشد کرده و در حال حاضر به بیش از 1/2 تریلیون دلار برسد.

امروزه حجم عظیم سرمایه‌گذاری انجام شده بر روی بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال توسط شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف، همچنین پذیرش صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر آن در بازارهای مالی جهانی تا حدودی خیال سرمایه‌گذاران ار از بابت پشتوانه بیت‌کوین راحت کرده است. برای مطالعه بیشتر در مورد پشتوانه مالی بیت‌کوین و تاریخچه سیستم مالی، مطالعه مطلب زیر پیشنهاد می‌شود.

بیت‌کوین چگونه کار میکند ؟

حال که به سوال بیت کوین چیست پاسخ داده و دلیل ایجاد آن را توضیح داده‌ایم، نوبت به بررسی نحوه کار بیت کوین رسیده است. بیت‌کوین مجموعه‌ای از تکنولوژی‌ها را به کار گرفته است تا با استفاده از آن‌ها بتواند یک سیستم پولی غیرمتمرکز و امن ایجاد کند. در این بخش می‌خواهیم به زبان ساده این تکنولوژی‌ها و نحوه اتصال آن‌ها به یکدیگر برای ساخت بیت‌کوین را توضیح دهیم.

بلاکچین در بیت کوین چیست ؟

با توجه به این‌که در بیت‌کوین سرور مرکزی وجود ندارد، داده‌ها باید به صورت توزیع‌شده بین تمام دستگاه‌های محاسباتی فعال در شبکه، به اشتراک گذاشته شوند. به دستگاه‌های محاسباتی فعال در شبکه «نود» یا «گره» گفته می‌شود. هر شخص می‌تواند در این شبکه بدون این‌که‌ نیازی به اجازه کسی داشته باشد، با تامین توان محاسباتی به عنوان نود فعالیت کند.

تمامی داده‌های ایجاد شده در شبکه به تمام نودهای فعال در آن فرستاده می‌شود. این باعث می‌شود که همه این نودها به اطلاعات تمامی تراکنش‌ها دسترسی داشته باشند و بتوانند تراکنش‌های جدید را تایید و ثبت کنند. با تایید تراکنش‌ها توسط اعضا، اطلاعات جدید به تمام اعضای شبکه ارسال می‌شود و از این طریق شبکه به‌روز می‌شود.

بلاکچین یک پایگاه داده است که برای ذخیره اطلاعات استفاده می‌شود. با این حال، بلاکچین با سایر پایگاه‌ داده‌های متداول متفاوت است. مهم‌ترین تفاوت بلاکچین با پایگاه‌داده‌های مرسوم این است که داده‌های ذخیره شده در آن قابل ویرایش یا حذف نیستند. علاوه بر این، برای نوشتن اطلاعات در آن نیز حتما باید قوانینی رعایت شود.

داده‌ها در بلاکچین در ساختاری متشکل از بلوک‌ها ایجاد و به پایگاه داده اضافه می‌شوند. هر بلوک ایجاد شده حاوی اطلاعاتی است که آن را به بلوک قبلی خود متصل می‌کند. به این ترتیب، پایگاه داده شامل زنجیره‌ای از بلوک‌های به هم پیوسته است. فرآیند اتصال بلوک‌ها به هم با استفاده از توابع هش انجام می‌شود.

تابع هش در بیت کوین چیست ؟

تابع هش تابعی است که در آن به ازای یک ورودی، خروجی قطعی و در اندازه ثابت ایجاد می‌شود. تابع هش دارای ویژگی‌هایی است که آن را تبدیل به یکی از عناصر اصلی در بیت‌کوین کرده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تابع هش، قطعی بودن خروجی است. این به این معنی است که برای یک ورودی یکسان، در هر زمان و مکانی خروجی تابع یک مقدار ثابت خواهد بود.

ویژگی مهم دیگر این تابع این است که امکان بازیابی داده ورودی از خروجی وجود ندارد. بنابراین، کسی نمی‌تواند با داشتن خروجی به ورودی تابع دست پیدا کند.در تابع هش ورودی می‌تواند هر داده با هر اندازه باشد. این به این معنی است که چه ورودی شما یک کتاب هزار صفحه‌ای باشد و چه یک کلمه کوتاه سه حرفی، خروجی در نهایت یک مقدار با اندازه ثابت خواهد بود. مجموعه این ویژگی‌ها باعث می‌شود که افراد بتوانند بدون این‌که اطللاعات اصلی را از کسی دریافت کنند، از داشتن آن اطلاعات آگاه شوند.

فرآیند اتصال بلوک‌ها به هم به این صورت است که تراکنش‌های موجود در یک بلوک به همراه سایر اطلاعات وارد تابع هش شده و خروجی آن که با نام «هش» شناخته می‌شود در بلوک بعدی به عنوان ورودی قرار داده می‌شود. با این کار، بلوک‌ها به هم وصل می‌شوند و با توجه به ویژگی‌های تابع هش، اگر کسی بخواهد اطلاعات موجود در یک بلوک را تغییر دهد، هش آن نیز تغییر می‌کند.

برای یک بلوک تایید شده، این اتفاق قابل قبول نیست و نودها با توجه به این‌که اطلاعات کل شبکه را دارند، آن را تایید نمی‌کنند. لذا در بلاکچین امکان دستکاری داده‌ها و تغییر آن‌ها وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر در مورد بلاکچین و ویژگی‌های آن مطالعه مطلب زیر پیشنهاد می‌شود.