متاورس چیست ؟

«متاورس» از ترکیب دو کلمه «Meta» به معنی «فرا» و «Universe» به معنی «جهان» تشکیل شده است که روی هم معنی «فراتر از جهان» می‌دهد. این واژه اولین بار در سال 1992 در رمان «تصادف در برف» (Snow Crash) نوشته «نیل استفنسون» (Neal Stephenson) مطرح شده است. دنیایی که استفنسون در این رمان ساخته به این صورت است که افراد در دنیای مجازی، با استفاده از آواتارهای خود به معاشرت با یکدیگر می‌پردازند و خرید و فروش انجام می‌دهند و حتی با رقیبان خود مبارزه کرده و آن‌ها را شکست می‌دهند.

آن‌چه امروز به عنوان متاورس در دنیا مطرح است، مشابه داستان استفنسون است با این تفاوت که مفاهیم مطرح شده دیگر داستان نیستند و روز‌به‌روز بخش‌های مختلفی از آن تبدیل به واقعیت می‌شود. متاورس دنیای مجازی فراتر از دنیای فیزیکی است که افراد با استفاده از سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مختلف به آن وصل می‌شوند و با داشتن هویت مستقل، می‌توانند فعالیت‌های مختلفی مانند شرکت در یک کنسرت، خرید زمین در متاورس و استفاده از آن برای فعالیت‌های مختلف، شرکت در یک مسابقه و برگزاری جلسه کاری را انجام دهند.

با گسترش علم و فناوری، بسیاری از فعالیت‌های روزمره در دنیای واقعی، در متاورس قابل انجام خواهد بود و در سال‌های آینده به احتمال زیاد چرخه فعالیت‌های انسان‌ها به شدت تغییر خواهد کرد. نکته‌ای که در مورد متاورس باید به آن توجه کرد این است که متاورس، تفاوت‌های اساسی با فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی موجود دارد. در ادامه و در بخش ویژگی‌های متاورس چیست این مساله را عمیق‌تر بررسی می‌کنیم.

ویژگی‌های اساسی متاورس چیست ؟

در بخش متاورس چیست گفته شد که متاورس با فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی موجود تفاوت‌های زیادی دارد. در واقع می‌توان گفت ایجاد فضای مجازی و گسترش شبکه‌های اجتماعی پیش‌نیاز ساخت متاورس است. متاورس سه ویژگی اساسی و کلیدی دارد و این ویژگی‌ها، تفاوت اساسی دنیای متاورس با فضای مجازی موجود را نمایش می‌دهند. «حضور»، «تعامل» و «استانداردسازی» سه ویژگی اساسی متاورس هستند که در ادامه به بررسی مفهوم هر یک از این ویژگی‌ها می‌پردازیم.

ویژگی «حضور» در متاورس چیست ؟

«حضور» (Presence) در فضای متاورس به این معنی است که وقتی افراد در این فضا قرار می‌گیرند باید تا حد امکان، احساس واقعی بودن و لمس کردن فضا را در آن داشته باشند. در دنیای مجازی، بخشی از این حس با تماس صوتی و تصویری ایجاد می‌شود. طبیعی است که تماس تصویری احساس بهتری نسبت به تماس صوتی و چت‌کردن به آدم‌ها ارائه می‌کند اما، تصویر دو بعدی ایجاد شده در تماس تصویری بدون این‌که محیط اطراف تبدیل دو طرف تماس یکی باشد، در انتقال حس واقعی حضور همچنان ناموفق است.

در متاورس به دنبال افزایش احساس حضور با استفاده از دستگاه‌ها و فناوری‌های جدید هستند. نمونه‌ای از این نوع حضور را می‌توان با استفاده از عینک‌های سه بعدی و چند بعدی تجربه کرد. با استفاده از این عینک‌ها و نمایشگرها، کاربران قادر هستند دنیای موجود در اطراف مخاطبان خود را به صورت سه بعدی لمس کنند. علاوه بر این، با داشتن سنسورهایی در سر، دست و پا، امکان شبیه‌سازی حرکت و لمس نیز در این فضا به وجود می‌آید.

ویژگی «تعامل» در متاورس چیست ؟

دومین ویژگی اساسی متاورس که باعث تفاوت فاحش آن با دنیای مجازی فعلی می‌شود، ویژگی «تعامل» (interoperability) است. ویژگی تعامل به این معنی است که دنیاهای مختلف ساخته شده در فضای متاورس باید قابلیت تعامل با یکدیگر را داشته باشند. این به این معنی است که شما اگر در یک بازی متاورسی یک ماشین دارید می‌توانید از آن در یک دنیای متاورس دیگر برای مسافرت استفاده کنید. با این ویژگی شما قادر خواهید بود در تمامی فضاهای موجود دارایی‌های مجازی خود را به همراه داشته باشید و در صورت نیاز آن‌ها را بفروشید یا معامله کنید.

در فضای مجازی کنونی این ویژگی وجود ندارد. شخصیتی که شما به عنوان مثال در اینستاگرام دارید و محتوایی که در آن به عنوان دارایی برای خود ثبت کرده‌اید، هیچ ارتباطی با محتوا و پروفایل شما در لینکدین ندارد. علاوه بر این، بسیاری از تعاملات خرید وفروش بدون کمک گرفتن از ابزارهای متمرکز مثل سیستم بانکی قابل انجام نیست. البته توجه داشته باشید که تعامل‌پذیری بی‌مرز ممکن است مشکلاتی برای کاربران ایجاد کند و علاوه بر آن خیلی از شرکت‌هایی که بر روی متاورس کار می‌کنند منفعت زیادی از تعامل به دست نمی‌آورند. بنابراین، تعامل در این فضا نیز به احتمال زیاد بی‌مرز نخواهد بود.

ویژگی استانداردسازی در متاورس چیست ؟

ویژگی «استانداردسازی» (Standardization) در واقع تلاش عملی برای تعیین استانداردهای ساخت تجهیزات و برنامه‌ها است تا متاورس‌های مختلف بتوانند از ویژگی‌های مشترکی پشتیبانی کنند و از این طریق، امکان تعامل بین پلتفرم‌های مختلف به وجود بیاید. بدون تعیین استاندارد مشخص برای این کار تلاش شرکت‌های مختلف در این حوزه بی‌معنی خواهد بود. طبیعی است که استانداردسازی لزوما به معنی ارائه آزادی کامل در تعامل با پلتفرم‌های مختلف نیست.

فرض کنید ابزارهای سه بعدی ساخته شده توسط شرکت فیسبوک، قابلیت استفاده در پلتفرم‌های دیگر برنامه‌ها را نداشته باشد. در این صورت، کاربران مجبورند برای استفاده از هر پلتفرمی ابزارهای مخصوص آن را خریداری نمایند. این مساله هم هزینه زیادی را به کاربران تحمیل می‌کند و هم احتمال گسترش فضای متاورس را کاهش می‌دهد. بنابراین، اسانداردسازی فعالیت‌ها در متاورس یکی از بخش‌های حیاتی آن است. این استانداردسازی توسط شرکت‌ها و افراد فعال در حوزه متاورس تدوین می‌شود. یکی از مسائلی که به تحقق این ویژگی کمک می‌کند استفاده از بلاکچین‌ها است چرا که بسیاری از بلاکچین‌های نسل سوم می‌توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند.

فلسفه ایجاد متاورس

تمایل به خلق، یکی از ویژگی‌های اساسی انسان‌ها است که آن‌ها را از سایر موجودات جدا می‌کند. این تمایل، در طول تاریخ بشریت وجود داشته و منجر به ایجاد ابزارها و فناوری‌های جدید شده است. ابزارهای جدید ساخته شده نیز به نوبه خود منجر به ایجاد فرهنگ‌های جدید و تغییرات اساسی در زندگی بشر شده‌اند. متاورس را می‌توان به عنوان ایده خلاقلانه‌ای در نظر گرفت که به انسان‌ها اجازه می‌دهد با رفع برخی از محدودیت‌های فضا و منابع، بتوانند بیشتر از گذشته در فعالیت‌های دلخواه خود شرکت داشته باشند.

انسان‌ها در انقلاب صنعتی اول و دوم از طر یق تقسیم کار که منجر به جدا شدن فرآیند تولید از مصرف شد، کارایی فعالیت‌های خود را افزایش دادند. در انقلاب صنعتی سوم، با ایجاد بستر آنلاین، داده‌های آنلاین تبدیل به کالای مهمی شدند و امروزه بسیاری از تراکنش‌ها و انتقال اطلاعات از این بسترها صورت می‌گیرد. در انقلاب صنعتی چهارم، یک انقلاب هوشمند در حال وقوع است که در آن انسان‌ها بیش از گذشته به هم متصل هستند. یک مولفه همگرایی در این عصر وجود دارد که در آن تولید و مصرف همزمان اتفاق می‌افتد.

در دنیای آفلاین طبق «اصل پارتو» (Pareto Principle) تمرکز تنها بر روی کالاها، مفاهیم و نیازهای بیست درصد پرتقاضا است اما در انقلاب آنلاین، طبق مفهوم «Long Tail» امکان تمرکز بر روی نیازهای هشتاد درصدی کم تقاضا نیز به وجود آمده است. انقلاب چهارم، این دو دنیا را در زمینه‌های مختلف تولید، تدارکات، مالی، آموزش، پزشکی و سایر مسائل روزمره همگرا می‌کند. در انقلاب‌های صنعتی اول تا سوم مشکلات عرضه و تقاضای کالا مورد توجه قرار گرفت و حل شد. در انقلاب صنعتی چهارم، توجه به علایق و روحیات شخصی انسان‌ها مورد توجه قرار گرفته است که این امر با همگرایی بین دنیای واقعی و مجازی صورت می‌گیرد.

ترکیب دنیای مجازی و واقعی در متاورس

متاورس بیانگر جهانی جایگزین است که ویژگی‌های آن قابل دستیابی در در دنیای واقعی نیست. تعاملاتی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در متاورس وجود دارد که اساس آن‌ها تقلید از دنیای واقعی است. رابطه بین متاورس و دنیای واقعی را می‌توان به شکل زیر خلاصه کرد.

در پلتفرم بازی واقعیت مجازی «ماین‌کرفت» (Minecraft) که نمونه‌ای از متاورس است، دانشجویان دانشگاه برکلی به دلیل محدودیت‌های حاصل از بیماری کرونا، جشن فارغ‌التحصیلی خود را به صورت مجازی و با شخصیت‌های بازی برگزار کردند و حتی مراسم پرتاب کلاه فارغ‌التحصیلی نیز به صورت مجازی در این متاورس انجام شد. مشابه این کار در پلتفرم «سندباکس» (Sandbox) برای اجرای کنسرت مجازی صورت گرفته است. در متاورس کاربران می‌توانند کالاها و خدمات را بر اساس روش ارائه شده در پلتفرم معامله کنند. این به این معنی است که پول در واحدهای بیت می‌توانند جایگزین پول پول در دنیالی واقعی شوند.

تکنولولوژی‌های درگیر در متاورس

همانطور که در بخش ویژگی‌های اساسی متاورس چیست گفته شد، متاورس به دنبال ایجاد دنیایی فراتر از دنیای فیزیکی موجود است که در آن، امکان انجام بسیاری از فعالیت‌های دنیای واقعی وجود دارد. در کنار این فعالیت‌ها، فعالیت‌های دیگری که امکان انجام آن‌ها در دنیای واقعی وجود ندارد نیز در این دنیا قابل انجام خواهد بود. فعالیت‌هایی مانند سفر در زمان، سفر به کرات آسمانی، صحبت با آواتار مردگان همه فعالیت‌‌هایی هستند که در متاورس قابل انجام خواهند بود. اما کدام فناوری‌ها این امکان را برای بشر فراهم می‌کنند. در ادامه این بخش، به بررسی فناوری‌های اصلی درگیر در متاورس می‌پردازیم.

واقعیت افزوده در متاورس چیست ؟

«واقعیت افزوده» (Augmented Reality | AR) یک نسخه پیشرفته از دنیای فیزیکی واقعی است که از طریق استفاده از عناصر بصری، صوتی و محرک‌های حسی دیجیتال ایجاد می‌شود. مفهوم واقعیت افزوده ابتدا در بازی‌های رایانه‌ای مطرح شد که در آن افراد با استفاده از هدست‌های مخصوص می‌توانستند دنیای فیزیکی را با ویژگی‌های بیشتر و پیچیده‌تر مشاهده کنند. امروزه واقعیت افزوده حوزه تاثیر خود را افزایش داده و از صنایع مختلف تولیدی تا مراقبت‌های پزشکی را شامل می‌شود.

یکی از ویژگی‌های اصلی واقعیت افزوده، قرار گرفتن اشیا ساخته شده‌ در فضای مجازی در کنار سایر اشیا واقعی است که با استفاده از نمایشگرهای خاص انجام می‌شود. علاوه بر این، اشیا مجازی در فضای واقعیت افزوده باید از نظر هندسی با اشیا واقعی هماهنگ و سازگار باشند. در غیر اینصورت، تصویر مناسبی برای کاربر ایجاد نخواهد شد.

ویژگی سوم واقعیت افزوده این است که کاربر باید قادر به تعامل لحظه‌ای با اشیا سه بعدی مجازی در این فضا باشد. این تعامل باید به گونه‌ای باشد که شی مجازی نیز به تعامل کاربر به صورت آنی پاسخ دهد. به عنوان مثال، کاربر در این فضا می‌تواند در پنجره را باز کند و پنجره نیز با این دستور، حالت باز شدن به خود بگیرد.

با این توضیحات، می‌توان سوال کاربرد واقعیت افزوده در متاورس چیست را پاسخ داد. در متاورس ما به دنبال ساخت دنیای مجازی هستیم که در آن اشیا مجازی می‌توانند در کنار اشیا دنیای واقعی قرار بگیرند و حس واقعیِ بودن در دنیا را به کاربران ارائه کنند. این کار با استفاده از فناوری واقعیت افزوده قابل انجام است. برای تجربه این ویژگی‌ها نیازی به داشتن هدست یا هر نوع سخت‌افزار مخصوص نیست و در بسیاری از برنامه‌های واقعیت افزوده می‌توان تنها با  داشتن موبایل تلفیق دنیای واقعی و مجازی را مشاهده کرد. به هر حال، استفاده از دستگاه‌های هدست و سایر دستگاه‌های مشابه می‌تواند قابلیت‌های بیشتری به کاربران ارائه کند.

اگرچه عمده استفاده از واقعیت افزوده در بازی‌های رایانه‌ای و سایر صنایع سرگرمی مانند تماشای فیلم سه‌بعدی است ولی واقعیت افزوده در مدل‌سازی سه‌بعدی، آموزش مجازی، تجارت، صنعت گردشگری، سیستم ناوبری و زمینه‌های متنوع دیگری کاربرد دارد. «پوکمون» (Pokemon) یکی از بازی‌های مطرح واقعیت افزوده است که در آن محیط دنیای واقعی تبدیل به محل بازی می‌شود. این بازی نیاز به هدست یا دستگاه دیگری ندارد و با استفاده از اپلیکیشن بازی و دوربین گوشی می‌توان به آن وصل شد و شروع به بازی کرد.

واقعیت مجازی در متاورس چیست ؟

«واقعیت مجازی» (Virtual Reality | VR) تجربه یک محیط شبیه‌سازی شده است که می‌تواند مشابه دنیای واقعی باشد یا این‌که به کل ویژگی‌های متفاوت‌تری داشته باشد. در واقعیت مجازی با استفاده از بهترین سخت‌افزارها و گرافیک‌های پیشرفته، یک محیط شبیه‌سازی شده با ویژگی‌های هنرمندانه ایجاد می‌شود که در آن، شما یک یک شرکت‌کننده منفعل نیستید و کاملا درگیر شرایط موجود در فضا هستید.

در این سیستم‌ها شما با یک هدست واقعیت مجازی، وارد دنیای سه‌بعدی که شبیه دنیای واقعی است می‌شوید و تجربه جدیدی از بودن در فضای مجازی را به دست می‌آورید. در این برنامه‌ها موقعیت شما در فضای بازی مشخص می‌شود و با استفاده از صفحه نمایش، شما قادر به مشاهده یک افکت سه‌بعدی هستید. معمولا واقعیت مجازی از بازخوردهای تصویری و شنیداری استفاده می‌کند اما می‌تواند با استفاده از حسگرها، بازخورد لمسی و حسی را نیز داشته باشد. همانطور که می‌بینید در واقعیت مجازی بر خلاف واقعیت افزوده ارتباطی با دنیای واقعی وجود ندارد.

واقعیت مجازی در حال حاضر کاربرد بیشتری نسبت به واقعیت افزوده دارد. یکی از محصولات شرکت متا «Horizon Workrooms» است که با نام «متا» نیز معروف است. این محصول یک فضای واقعیت مجازی است که سازمان‌ها می‌توانند از آن‌ها برای برگزاری جلسات کاری استفاده کنند. در این فضا، یک میز جلسه هست که افراد مختلف می‌توانند با با استفاده از عینک یا با استفاده از تماس تصویری به آن وصل شوند. صدای افراد بر اساس فاصله آن‌ها در دور میز تنظیم شده است و امکان نوشتن در وایت‌برد فضای برنامه به صورت مجازی وجود دارد.

 

 

تفاوت‌ واقعیت افزوده و واقعیت مجازی چیست؟

به طور کلی فناوری‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در راستای هم هستند و هدف آن‌ها ایجاد محیطی مجازی با تلفیق اطلاعات واقعی است تا افراد بتوانند با استفاده از آن‌ها حس واقعی بودن در کنار دیگران را بدون این‌که در کنار آن‌ها باشند تجربه کنند. تفاوت‌های این دو فناوری را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

• واقعیت افزوده از اطلاعات دنیای واقعی استفاده می‌کند اما واقعیت مجازی کاملا مجازی است.
• کاربران در فضای واقعیت مجازی توسط سیستم‌ها کنترل می شوند اما کاربران واقعیت افزوده، کنترل حضور خود در فضای واقعی و مجازی را بر عهده دارند و عملا این دو نوع حضور به هم وابسته است.
• واقعیت مجازی به یک هدست نیاز دارد در حالی که واقعیت افزوده با گوشی هوشمند نیز قابل دسترسی است.
• واقعیت افزوده هم دنیای واقعی و هم مجازی را بهبود می‌بخشد در حالی که واقعیت مجازی تنها به دنبال تقویت واقعیت خیالی است.

هوش مصنوعی در متاورس چیست ؟

«هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence) به علومی گفته می‌شود که به دنبال هوشمندسازی فعالیت ماشین‌ها با استفاده از مدل هوش طبیعی موجود در انسان‌ها و حیوانات هستند. فناوری هوش مصنوعی به ماشین‌ها و ابزارهای مختلف این قابلیت را می‌دهد که با درک شرایط محیطی، اقدامات متناسب با آن را انجام دهند. به عنوان مثال، یک برنامه کامپیوتری که از هوش مصنوعی بهره می‌گیرد می‌تواند با شنیدن صدای شما متن آن را تایپ کند و یا حتی آن را به زبان دیگری ترجمه کند.

در متاورس، مقادیر عظیمی داده متنوع به دلیل فعالیت کاربران ایجاد می‌شود. این داده‌ها می‌تواند داده‌های متنی، تصویری، شنیداری یا حتی جغرافیایی باشند. در متاورس‌هایی که مبتنی بر بلاکچین هستند این داده‌ها هر کدام دارای یک برچسب شناسایی منحصر به فرد هستند که به عنوان داده قابل ردیابی استفاده می‌شوند. این داده‌ها، ورودی مناسب برای هوش مصنوعی در متاورس هستند که برای بهبود سسیستم کار متاورس و یا کسب اطلاعات از کاربران آن‌ها می‌تواند استفاده شود.

متاورس از هوش مصنوعی در کنار فناوری بلاکچین استفاده می‌کند تا دنیای مجازی دیجیتالی ایجاد کند که در آن، افراد قادر هستند آزادانه در فعالیت‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی بدون درگیر شدن با محدودیت‌های دنیای واقعی فعالیت کنند. می‌توان گفت هر دو این فناوری‌ها نقش عمده‌ای در پیشرفت و گسترش متاورس خواهند داشت.

فناوری بلاکچین در متاورس چیست ؟

در انقلاب صنعتی چهارم، امور دنیای واقعی به داده‌های مجازی تبدیل شده و تجزیه و تحلیل داده‌های تولید شده منجر به تغییرات جدید در دنیای واقعی شده است. نکته مهمی که در این تبدیل وجود دارد این است که آیا اطلاعات در دنیای واقعی به طور قابل اطمینانی به داده در دنیای مجازی تبدیل می‌شوند و آیا افراد قادر به حفظ حریم خصوصی خود در این فضا هستند. در دنیای مجازی نحوه جلب اعتماد افراد یک مساله بسیار مهم است که یکی از پررنگ‌ترین فناوری‌ها برای ایجیاد اعتماد فناوری بلاکچین است.

بلاکچین برای اولین بار در سال 2008 توسط ساتوشی ناکاموتو ارائه شد. بلاکچین فناوری است که با استفاده از آن، امکان ثبت ایمن تراکنش‌ها بدون اعتماد به طرف مقابل وجود دارد. یک بلاکچین، از مجموعه‌ای از بلوک‌ها تشکیل می‌شود و داخل هر بلوک، تراکنش‌های افراد قرار می‌گیرد که بلوک‌ها توسط الگوریتم‌های رمزنگاری به هم متصل هستند. برای اطمینان از صحت اطلاعات از فرآیند «اجماع» (Consensus) استفاده می‌شود که در آن افراد مختلف از سرتاسر دنیا برای پیدا کردن بلوک واقعی بعدی تلاش می‌کنند ولی در نهایت، یکی از بلوک‌ها به عنوان بلوک نهایی مورد قبول واقع می‌شود.

برای انتخاب بلوک نهایی، فرآیند اجماع لازم است که روش‌های مختلفی مانند الگوریتم اجماع «اثبات کار» (Proof of Stake | PoS) و الگوریتم اجماع «اثبات سهام» (Proof of Work | PoW) برای انجام این کار وجود دارد. در طی این فرآیند به کاربری که بلوک درست را ایجاد و ثبت می‌کند، سکه‌های جدید تولید شده در شبکه پاداش داده می‌شود که به این عمل «استخراج» یا «ماینینگ» (Mining) گفته می‌شود.

بلاکچین نیز همانند سایر فناوری‌ها در حال پیشرفت است . هدف نسل اول بلاکچین‌ها، نوآوری در سیستم مالی بود که با ارائه «بیت‌کوین» و آلت‌کوین‌هایی مانند «لایت‌کوین» تحقق یافت. این فناوری از آن جهت معنادار و مهم است که یک سیستم مالی جهانی غیرمتمرکز و امن است. نسل دوم بلاکچین‌ها، مربوط به دوره اتوماسیون امور عادی زندگی با استفاده از قراردادهای هوشمند «اتریوم» است. این فناوری ،منجر به توسعه کاربردهای بلاکچین در امور مختلف زندگی شد.

در نسل سوم بلاکچین‌ها، تمرکز بر روی محدودیت‌های فناوریک است تا بتوان کاربردهای بلاکچین را گسترش داد و از آن سیستمی قوی‌تر در مقابل سیستم‌های سنتی رایج ایجاد کرد. بلاکچین‌های نسل سوم با تغییر در الگوریتم اجماع و ارائه راهکارهای جدید، مقیاس‌پذیری خود را به شدت افزایش دادند تا بتوان از آن‌ها برای فعالیت‌های عمومی‌تر استفاده کرد. «ارز دیجیتال سولانا» و «رمز ارز کاردانو» از جمله معروف‌ترین بلاکچین‌های نسل سوم هستند. هوش مصنوعی و بلاکچین‌های نسل سه کاربردهای اساسی در متاورس دارند.

نقش اصلی بلاکچین در متاورس

اولین دلیل اهمیت بلاکچین در دنیای متاورس، ایجاد بستری امن برای ارتباط افراد است بدون این‌که سازمان خصوصی یا دولتی نقشی در تامین امنیت اطلاعات داشته باشد. این مساله از آن جهت اهمیت دارد که اطلاعات خصوصی شما دیگر در دسترس سازمان‌ها نیست تا آن‌ها بتوانند حریم خصوصی شما را به کل نادیده بگیرند. از طرفی، با غیرمتمرکز شدن فعالیت در این فضا، دولت‌ها نیز قادر به محدود کردن افراد مختلف نیستند و همه افراد با پایبندی به اصول بلاکچین می‌توانند از آن استفاده کنند.

علاوه بر این، بلاکچین نقش مهمی در پیاده‌سازی سیستم اقتصادی برای متاورس دارد. بدون حضور بلاکچین اقتصاد متاورس در نهایت توسط یک شخص یا سازمان کنترل خواهد شد. هم‌چنین، شناسایی کالا‌ها و اقلام مورد استفاده در دنیای متاورس و معامله آن‌ها همانند دنیای واقعی دشوار خواهد بود. ظهور فناوری بلاکچین مبتنی بر «توکن‌های غیر قابل معاوضه» (NFT) منجر به پیشرفت و رشد سریع‌تر متاورس شد. بلاکچین و اینترنت نسل سوم در کنار هم، راه را برای رسیدن به دنیای متاورس هموارتر کرده‌اند.

در متاورس افراد ظاهر خود را اسکن کرده و با آواتارهای سه بعدی خود وارد دنیای مجازی می‌شوند. بنابراین، شخصیت‌های موجود در متاورس فقط شخصیت‌های بازی نیستند و به عنوان افرادی از یک گروه در جامعه که شخصیت‌های منحصر به فرد دارند شناخته می‌شوند. علاوه بر آواتار، اشخاص در متاورس قادرند اشیایی خلق کنند که منحصر به فرد باشد. برای اثبات منحصر به فرد بودن تمام این ابزارها و اشخاص فناوری NFT می‌تواند کمک‌کننده باشد.

دنیای متاورس دنیای سه بعدی است که برای ذخیره اطلاعات آن نیاز به ظرفیت بالای سرورهای ذخیره‌سازی است. با این حال، کنترل این اطلاعات از طریق یک سرور مرکزی می‌تواند هزینه زیادی داشته باشد. در چنین شرایطی، می‌توان با استفاده از سیستم توزیع شده و غیرمتمرکز بلاکچین، از فضای ذخیره‌سازی و پردازشی کل افراد در دنیا استفاده کرد تا هم امنیت اطلاعات حفظ شود و هم هزینه‌های اضافی برای سیستم ایجاد نشود. این ویژگی از انحصار متاورس توسط شرکت‌های بزرگ نیز جلوگیری می‌کند.

کدام شرکت‌ها بر روی ایجاد متاورس کار می‌کنند؟

اگرچه پس از تغییر نام فیسبوک به متا، توجه عموم افراد به حوزه متاورس جلب شده است اما شرکت‌های بزرگ زیادی هستند که از مدت‌ها قبل در حوزه متاورس فعالیت ‌می‌کنند. در ادامه این بخش از متاورس چیست می‌خواهیم معروف‌ترین شرکت‌های فعال این حوزه را بررسی کنیم.

روبلوکس

شرکت «روبلوکس» (Roblox) یک پلتفرم بازی‌های ویدیویی است که متاورس را به عنوان مکانی برای اجتماع مجازی مردم می‌داند که افراد در آن می‌توانند یاد بگیرند، کار کنند، بازی کنند، خلق کنند و اجتماعی شوند. این شرکت قصد دارد به کاربران و توسعه‌دهندگان& راه‌هایی برای ایجاد دنیای دیجیتال و مجازی ارائه دهد. مدیر عامل این شرکت همچنین از امکان خرید و فروش اشیا در این پلتفرم صحبت می‌کند که در آن اقتصاد پلتفرم با ارز «Robux» رشد خواهد کرد.

مایکروسافت

«مایکروسافت» (Microsoft) یکی از بزرگترین شرکت‌های نرم‌افزاری دنیا است که در حال تلاش برای ایجاد یک متاورس سازمانی است. این شرکت، مالک کمپانی‌های بازی‌های کامپیوتری معروف «ایکس‌باکس»(Xbox) و «ماین‌کرفت» (Minecraft) است و یکی از بازیگران کلیدی این حوزه به شمار می‌رود. به تازگی رئیس ایکس باکس از برنامه‌ریزی این شرکت برای ایجاد یک ساختار متاورس صبحت کرده است.

اپل

«اپل» (Apple) یکی از غول‌های فناوری دنیا است که با استفاده از امکاناتی که دارد، می‌تواند نقش بزرگی در ایجاد متاورس بازی کند. اپل، با داشتن «Apple Maps» که برای برنامه‌های واقعیت افزوده بسیار حیاتی است و همچنین فریم‌ورک توسعه برنامه‌های واقعیت افزوده با نام «ARKit»، امکانات لازم برای ایجاد یک اکوسیستم توسعه‌دهنده سخت‌افزارهای واقعیت افزوده و واقعیت مجازی را داراست. اپل فعالیت‌های خود در حوزه ساخت عینک‌های واقعیت افزوده را نیز  آغاز کرده است و انتظار می‌رود آن‌ها در سال‌های آینده بتوانند محصولات خود را به بازار ارائه کنند. علاوه بر این، اپل فعالیت‌های آزمایشی خود برای استفاده از پلتفرم‌های بلاکچینی را نیز آغاز کرده است.

اِنویدیا

«انویدیا» (Nvidia) یک شرکت سازنده تراشه‌های کامپیوتری است که پلتفرم «Omniverse» خود را برای اتصال جهان‌های سه بعدی به یک جهان مجازی مشترک ساخته است. در دنیای واقعی، این پلتفرم برای شبیه‌سازی پروژه‌های ساختمانی و زنجیره فعالیت کارخانه‌ها کاربرد دارند. مدیر عامل شرکت معتقد است که این پلتفرم به عنوان مبنایی برای ساخت و فعالیت متاورس‌ها می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

متا (فیسبوک)

«فیسبوک» (Facebook) با اسم جدید «متا» (Meta) یکی از غول‌های فناوری‌های نوین جهان است که بیش از سه میلیارد کاربر از سراسر جهان در شبکه‌های اجتماعی آن فعالیت می‌کنند. به تازگی این شرکت نام خود را به متا تغییر داده است تا خود را به عنوان شرکت فعال در حوزه متاورس معرفی کند. مدیران متا معتقدند که در پایان دهه فعلی میلادی، بیش از یک میلیارد نفر در فضای شبیه‌سازی شده متاورس فعالیت خواهند داشت.

این شرکت از مدت‌ها پیش بر روی واقعیت افزوده و مجازی سرمایه‌گذاری کرده است و محیط واقعیت مجازی آن به نام «Horizon» از طریق هدست‌های ساخته شده توسط شرکت با نام «Quest» در دسترس است. مارک زاکربرگ مالک شرکت فیسبوک، متاورس را فراتر از فضای مجازی می‌داند که در آن افراد احساس بودن دارند و در تعامل با دیگران این حس حضور مشترک به اشتراک گذاشته می‌شود.

در متاورس مورد نظر فیسبوک، افراد با آواتارهای سه بعدی خود وارد فضای متاورس می‌شوند که واقعی‌تر است و همانند پروفایل‌های فضای مجازی کنونی تنها یک تصویر نیست. امکان استفاده از امکانات ساخته شده در سایر پلتفرم‌ها مانند ماشین و لباس در این پلتفرم وجود خواهد داشت.

آمازون

«آمازون» (Amazon) بزرگترین شرکت در حوزه تجارت الکترونیک در سطح جهان است که حجم عمده‌ای از تجارت الکترونیک را در بستر خود انجام می‌دهد. آمازون به دنبال راه‌اندازی یک شبکه بلاکچین متاورس است که در آن بتوان اقتصاد و تجارت جهانی را در فضای سه‌بعدی ایجاد کرد. برای بسیاری از افراد خرید برخی از کالاها مانند کفش و لباس در فضای الکترونیک منطقی به نظر نمی‌رسد چرا که از تن‌خوری آن نمی‌توان صرفا با دیدن یک عکس آگاه شد. در فضای متاورس با استفاده از بسترهای ایجاد شده امکان انجام این نوع از مبادلات نیز فراهم خواهد شد. آمازون در بسیاری از حوزه‌های فعال در این زمینه نیز سرمایه‌گذاری کرده است.

والت‌دیزنی

«والت‌دیزنی» (Walt Disney) یکی از شرکت‌های معروف در حوزه ساخت انیمیشن است که علاقه زیادی به ورود به دنیای متاورس از خود نشان داده است. به منظور ایجاد آواتار و ابزارهای سه‌بعدی، شرکت‌های طراحی سه بعدی و انیمیشنی می‌توانند نقش مهمی در متاورس ایجاد کنند. این شرکت در نظر دارد یک پارک مجازی با استفاده از هوش مصنوعی و سایر فناوری ها مانند «اینترنت اشیا» (Internet of Things | IoT) ایجاد کند.

اسنپ

شرکت «اسنپ» (Snap) که ماالک «اسنپ چت» (Snap Chat) است، مدت زمان زیادی است که بر روی ساخت آواتارهای سفارشی و فیلترهای واقعیت افزوده برای پوشش ویژگی‌های دیجیتال در دنیای واقعی کار می‌کند. این شرکت در سال 2021 اولین عینک واقعیت افزوده واقعی خود را رونمایی کرد که هم‌اکنون برای توسعه‌دهندگان در دسترس است.

کاربردهای متاورس چیست ؟

تا این جای مقاله گفتیم که متاورس چیست و چه شرکت‌هایی برای ایجاد آن تلاش می‌کنند. همچنین، پاسخ سوال ویژگی‌های متاورس چیست را در کنار فناوری‌های مورد استفاده در آن بررسی کردیم. در این بخش می‌خواهیم کاربردهای متاورس را بازگو کنیم تا از این طریق، یک دید کلی نسبت به اتفاقاتی که ممکن است در متاورس رخ بدهد داشته باشیم.

کاربرد متاورس در صنعت بازی

می‌توان گفت صنعتِ بازی، جزو اولین صنایعی است که از فناوری‌های مختلف مورد استفاده در متاورس بهره برده است. ما هم‌اکنون بازی‌هایی داریم که جزوی از متاورس محسوب می‌شوند و از مجموعه‌ای از فناوری‌های «واقعیت مجازی»، «واقعیت افزوده» و «بلاکچین» برای ایجاد متاورس خود استفاده کرده‌اند. اما در آینده این بازی‌ها واقعی‌تر نیز خواهند شد و از نظر سازگاری مکانی، اجتماعی و تعاملی با پیشرفت‌های بیشتری نسبت به بازی‌های کنونی روبه‌رو خواهند شد.

در حال حاضر، بسیاری از بازی‌های بلاکچینی متاورس مانند «سندباکس» و «دیسنترالند» از عینک‌ها و هدست‌های مخصوص واقعیت مجازی و افزوده استفاده نمی‌کنند اما در بازی‌های آینده به احتمال زیاد این نوع از دستگاه‌ها کاربرد بیشتری خواهند داشت تا بتوان به طور کامل‌تری به ویژگی‌های مدنظر متاورس دست یافت. شرکت‌های «Unity» و «Roblox» دو پلتفرم معروف هستند که امکان ایجاد و ارائه بازی را برای میلیون‌ها بازی‌ساز فراهم کرده‌اند. و احتمالا نقش مهمی در این حوزه ایفا خواهند کرد.