آشنایی با انواع صرافی ارز دیجیتال
به طور کلی صرافی‌ها به دو دسته متمرکز (Centralized Exchange) و صرافی‌های غیر متمرکز (Decentralised Exchanges) تقسیم بندی می‌شوند.
صرافی‌های غیر متمرکز (Decentralised Exchanges)
صرافی غیر متمرکز Decentralised Exchanges یا DEX صرافی‌هایی هستند که بر پایه فناوری بلاکچین عمل می‌کنند و نیازی به واسطه‌گری مرکزی نظیر شرکت‌های مالی یا دستگاه های مرکزی ندارند. این نوع صرافی‌ها بر خلاف صرافی‌های متمرکز، کنترل اصلی را در دست خود کاربران قرار می‌دهند و افراد تجارت ارزهای دیجیتال را مستقیماً بین خودشان انجام می‌دهند.
در صرافی‌های غیرمتمرکز، معاملات از طریق قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین انجام می‌شوند. این قراردادهای هوشمند کنترل دسترسی به دارایی‌های کاربران را بر اساس قوانین و شروط مشخصی انجام می‌دهند و مبادلات را با اطمینان بیشتری صورت می‌دهند. از طریق صرافی‌های غیر متمرکز، کاربران می‌توانند مستقیماً با سایر کاربران معامله کنند و دارایی‌های خود را به صورت مستقیم مبادله کنند.
صرافی‌های غیرمتمرکز برخلاف صرافی‌های متمرکز، امکان خودکارسازی را فراهم می‌کنند و اغلب عملیات مبادله را بدون نیاز به واسطه‌گران انجام می‌دهند. همچنین، در صرافی‌های غیرمتمرکز، کاربران کنترل کامل بر دارایی‌های خود دارند و مالکیت آن‌ها را حفظ می‌کنند، به این معنی که معمولاً نیازی به سپردن دارایی‌های خود به یک واسطه‌گر ندارند.
صرافی‌های متمرکز (Centralized Exchange)
صرافی متمرکز ارز دیجیتال که با نماد CEX نشان داده می‌شود عملکردی مانند بانک‌ها دارد. زمانی که شما قصد انجام معامله در این نوع صرافی‌ها را دارید باید دارایی خود را حتما به کیف پول این صرافی‌ها منتقل کنید. با وجود این که متمرکز بودن این صرافی‌ها با اصطلاح غیر متمرکز بودن در بازار رمز ارزها تناقض دارد اما همچنان عده زیادی طرفدار پر و پا قرص این اکسچنج‌ها هستند. نحوه عملکرد CEX ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
- صرافی متمرکز P2P
- صرافی متمرکز OTC
در صرافی‌های متمرکز P2P مانند بایننس، کوکوین و … زمانی که کاربر به دنبال خرید و فروش دارایی خود است سفارش را در اکسچنج ثبت می‌کند و از این طریق معامله خود را انجام می‌دهد. در این روش صرافی هیچ گونه اقدامی انجام نداده و فقط نقش واسطه را ایفا می‌کند.
در صرافی otc مانند ایرانیکات، تمام معاملات و تراکنش‌ها بین کاربران و صرافی انجام می‌شود. از طریق این صرافی‌ها، کاربران می‌توانند بدون نیاز به شخص ثالث هر نوع رمزارزی را خرید و فروش کنند. در ادامه بیشتر با این نوع صرافی‌ها آشنا می‌شوید.
صرافی OTC چیست؟
در صرافی otc برای خرید و فروش کریپتوکارنسی‌ها واسطه‌ای وجود ندارد و خریدار و فروشنده، مستقیما خرید و فروش خود را با صرافی انجام می‌دهند. OTC مخفف عبارت Over The Counter به معنای روی پیشخوان است.
به طور کلی برای معامله ارز دیجیتال به سه طرف یعنی خریدار، فروشنده و صرافی برای انجام معامله وجود دارد. در صرافی otc یکی از این سه طرفین حذف شده و واسطه‌ی وجود نخواهد داشت. در این روش خریدار یا فروشنده به عنوان بازارساز عمل کرده و طرف مقابل با پذیرش این درخواست فرآیند معامله را تکمیل می‌کند.
داستان پیدایش و شکل گیری صرافی‌های OTC
بررسی تاریخچه صرافی‌ها در بازار رمزارزها بسیار جذاب است. هیچ داستانی در دنیای رمزارزها وجود ندارد که به نوعی به پادشاه این مارکت یعنی بیت کوین ربط نداشته باشد. تاریخ به وجود آمدن بیت کوین به سال ۲۰۰۹ بر می‌گردد بنابراین تاریخچه صرافی‌ها نمی‌تواند به قبل این بازه زمانی برگردد.
در ابتدای پیدایش بیت کوین قبل از این که صرافی‌های متمرکز ایجاد شوند روش کارکرد آن یعنی روش P2P وارد چرخه معاملات ارز دیجیتال شد. یعنی کسانی که قصد خرید و فروش داشتند در گروه‌ها و انجمن‌های آنلاین به دنبال فردی برای خرید و فروش بودند اما این کار یک مشکل اساسی داشت و آن هم این بود که پیدا کردن فرد مطمئن در این اجتماع‌ها کمی دشوار بود.
بنابراین رفته رفته صرافی‌ها شکل گرفتند. اولین صرافی متمرکز ایجاد شده که دیگر نامی از آن باقی نمانده Mt.Got است. این اکسچنج در زمان خود معروف ترین و مورد اعتمادترین صرافی بود. از آن جایی که در برخی از صرافی‌ها قانون‌های سخت گیرانه و محدود کننده‌ای در مورد حجم و بازه زمانی معاملات وجود داشت، پس از مدتی صرافی‌های otc ایجاد شدند.
ساز و کار معاملات OTC چگونه است؟
بستر این نوع معاملات به صورت غیر متمرکز است و وابسته به مکان خاصی نیست نیاز به واسطه وجود ندارد و معاملات به صورت مستقیم انجام می‌شود. پلتفرم‌های otc امکان خرید و فروش آسان ارزهای دیجیتال را مستقیماً بین فروشنده و صرافی فراهم می‌کنند. این فرآیند معمولاً بسیار سریع است و شامل استفاده از کارت‌های اعتباری و خرید مستقیما با فیات است.
در واقع، وجوه به طور مستقیم از حساب بانکی فرد به صرافی و به العکس منتقل می‌شود. صرافی‌های ارزهای دیجیتال OTC مانند معاملات سنتی بانکی عمل می‌کنند. چرا که معمولا استخرهای نقدینگی بزرگ‌تری دارند. به همین دلیل است که می‌توانند حتی بزرگترین معاملات را در خود جای دهد. این بدان معناست که خریداران و فروشندگان می‌توانند معاملات را با بهترین قیمت ممکن بدون نگرانی از افت قیمت یا نوسانات بازار انجام دهند.
همچنین صرافی‌های otc در هر مرحله از فرآیند معاملات، از افتتاح حساب تا اجرای معامله، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند. این امر پشتیبانی و راهنمایی بیشتری را برای سرمایه گذاران فراهم می‌کند.
مزایا و معایب صرافی OTC
برخی از مهم‌ترین مزایا و معایب صرافی‌های otc در ادامه توضیح داده شده است.
مزایای صرافی otc
این معاملات بدون دخالت شخص ثالث در بستری بسته و کاملا خصوصی انجام می‌شود. هویت طرفین معاملات کاملا محرمانه بوده و تنها طرفین از جزئیات معامله آگاهی پیدا می‌کنند.
یکی از فاکتورهای مهم در صرافی otc نقدینگی بالاست. با وجود این که در اکثر صرافی‌ها معمولا محدودیت نقدینگی وجود دارد در این نوع شما بدون هیچ دغدغه‌ای می‌توانید حجم دلخواهتان را مورد معامله قرار دهید.
در اکثر صرافی‌ها هزینه های پنهانی وجود دارد و شما در عین پرداخت کارمزد هنگام خرید فروش، باید هنگام انتقال دارایی‌های خود نیز هزینه پرداخت کنید. این در حالیست که هزینه‌های یک صرافی otc به مراتب کمتر است.
صرافی‌های او تی سی امنیت بالایی دارند زیرا هنگام معامله نیاز نیست که دارایی خود را به کیف پول صرافی واریز کنید. خرید و فروش در این اکسچنج‌ها مستقیما از طریق کیف پول خود فرد انجام می‌شود.
در صرافی otc اسپرد (تفاوت قیمت خرید و فروش) کم است. هر چه میزان (Spread) در یک صرافی کمتر باشد نقدشوندگی بیشتر است.
معایب صرافی otc
بسیاری از تقلب‌ها و کلاهبرداری‌هایی که در حوزه رمز ارزها رخ می‌دهد، ناشی از معاملات OTC است. دلیل این امر این است که بسیاری از کاربران بدون انجام تحقیقات کافی درباره صرافی‌ها و کارگزاری‌ها، در معاملات OTC شرکت می‌کنند.
بنابراین قبل از انتخاب یک کارگزاری یا صرافی برای انجام معاملات OTC، به طور جدی و کامل تحقیق کنید و سپس تصمیم خود را بگیرید. همچنین باید مراقب باشید که در برخی موارد، افرادی ممکن است سعی کنند شما را فریب دهند و با نمایش کیف پول‌هایی که دارای موجودی‌های جعلی و بالا هستند، معاملاتی را به شما پیشنهاد کنند که در واقعیت وجود ندارند.
یک صرافی OTC خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
- امنیت بالا: یک صرافی OTC خوب باید امنیت بالایی داشته باشد. این شامل داشتن مجوزها و گواهینامه‌های لازم، رعایت استانداردهای امنیتی برای حفظ اطلاعات کاربران و ارائه خدمات با کیفیت به مشتریان است.
- پشتیبانی از اکثر ارزهای دیجیتال: صرافی باید امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال مورد نیاز را فراهم کند. این شامل ارزهایی مثل بیت کوین (Bitcoin)، اتریوم (Ethereum) و دیگر ارزهای معتبر در بازار است.
- عملکرد سریع و پرداخت فوری: یک صرافی OTC خوب باید توانایی انجام معاملات سریع را داشته باشد و تضمین کند که پرداخت‌ها به صورت فوری و به موقع انجام می‌شود. این ویژگی برای نهنگان بازار و سرمایه‌گذاران حجم بالا بسیار مهم است.
- رابط کاربری آسان: یک صرافی OTC خوب باید رابط کاربری مناسبی داشته باشد تا کاربران بتوانند به راحتی امکان مدیریت آسان حساب و انجام معاملات را داشته باشند. همچنین قابلیت ارائه ابزارها و تحلیل‌های بازار جهت کمک به تصمیم‌گیری‌های بهتر نیز اهمیت دارد.
- پشتیبانی و خدمات مشتریان: یک صرافی OTC خوب باید پشتیبانی مناسبی به مشتریان خود ارائه کند که شامل پاسخگویی سریع به سوالات و مشکلات کاربران، ارائه راهنمایی‌های لازم و امکانات دسترسی آسان به نمایندگان پشتیبانی است.