نکته کلیدی |
توضیح |
۱. کاهش فعالیت تأمین مالی سهام |
فعالیت سرمایهگذاری خطرپذیر و خرید در دانمارک در نیمه اول ۲۰۲۵ کاهش یافت، همخوان با رکود گستردهتر در بازارهای اروپا. فعالیت IPO دانمارک متوقف مانده، نوسانات بازار افزایش یافته و اشتهای ریسک سرمایهگذاران به دلیل تنشهای ژئوپلیتیکی کاهش یافته است. |
۲. نرخهای بهره پایینتر و دسترسی بهتر به اعتبار |
کاهش نرخهای بهره و تسهیل استانداردهای اعتباری بانکهای دانمارکی برای SMEها، تأمین مالی بدهی را قابل دسترستر و جذابتر کرده است. EIFO نیز در نیمه اول ۲۰۲۵ افزایش جزئی در فعالیت وامدهی و ضمانت به SMEها نسبت به سطوح پایین ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ تجربه کرد. |
۳. اکوسیستم استارتآپی دانمارک جریان معاملات قوی نشان میدهد، اما با حجم کمتر و مراحل اولیه |
علیرغم کاهش کلی حجم تأمین مالی سهام، اکوسیستم استارتآپی دانمارک جریان معاملات قوی و جذب علاقه سرمایهگذاران بینالمللی، به ویژه در بخشهای علوم زیستی و فناوری نرمافزار، را حفظ کرده است. این نشاندهنده اعتماد به نوآوری دانمارکی است، هرچند سرمایهگذاران انتخابیتر شده و فعالیت در مراحل اولیه متمرکزتر است. |
زمینه اقتصادی کلان
اقتصاد دانمارک چشمانداز رشد ۳ درصدی در ۲۰۲۵ را دارد. پس از کاهش شدید رشد GDP واقعی در ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به دلیل جنگ اوکراین، اختلالات زنجیره ارزش جهانی و افزایش نرخ تورم، رشد GDP واقعی دانمارک در ۲۰۲۴ به ۳.۵ درصد بازگشت، که نیمی از آن به صنعت دارویی نسبت داده میشود. این بازیابی علیرغم تنشهای ژئوپلیتیکی مداوم، عدم قطعیت فزاینده و نرخهای بهره بالا رخ داد، هرچند این عوامل از ۲۰۲۴ بهبود یافتند.
رشد GDP واقعی دانمارک در ۲۰۲۵ به ۳ درصد ختم میشود. این سطح، با توجه به تنشهای ژئوپلیتیکی فعلی، اقتصاد دانمارک را قوی و تابآور نشان میدهد. پیشبینیهای GDP بدون تأثیر تعرفههای تجاری جدید ایالات متحده حتی قویتر میبود، که انتظار میرود فعالیت اقتصادی جهانی را کاهش دهد. با این حال، عدم قطعیت قابل توجهی در مورد گستره تأثیر آنها وجود دارد.
تورم در حدود ۲ درصد در سراسر ۲۰۲۵ باقی میماند. پس از نرخهای تورم بالا در ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، فشارهای تورمی جهانی کاهش یافت. از پاییز ۲۰۲۳، تورم در منطقه یورو و ایالات متحده بین ۲ تا ۲.۵ درصد تثبیت شد. در دانمارک، تورم به شدت به حدود ۰.۵ درصد در اواخر ۲۰۲۳ افتاد، اما شرایط قوی بازار کار با افزایش دستمزدهای واقعی و رشد اشتغال بالا، فشار صعودی بر قیمتها ایجاد کرد. در نتیجه، تورم دانمارک تا اواسط ۲۰۲۴ به حدود ۲ درصد رسید و در آن سطح باقی ماند.
در آینده، تورم در ایالات متحده تا پایان ۲۰۲۵ به حدود ۳ درصد افزایش مییابد، عمدتاً به دلیل تعرفههای تجاری اخیر. این تعرفهها هزینه کالاهای وارداتی را افزایش داده و فشار صعودی بر قیمتهای داخلی ایجاد میکنند. در مقابل، تورم در منطقه یورو و دانمارک در حدود ۲ درصد پایدار باقی میماند.
کاهش مداوم نرخهای سیاست پولی. با تثبیت نرخهای تورم در اواخر ۲۰۲۳ و اوایل ۲۰۲۴، بانک مرکزی اروپا (ECB) و فدرال رزرو سیاست پولی انبساطیتری اتخاذ کردند. در سراسر ۲۰۲۴، هر دو ECB و فدرال رزرو مجموعاً ۱۰۰ واحد پایه کاهش نرخ بهره دادند، و بانک ملی دانمارک نیز همگام شد. در اروپا، کاهش نرخها به نیمه اول ۲۰۲۵ ادامه یافت و تا ژوئن، ECB و بانک ملی دانمارک نرخهای کلیدی خود را ۱۰۰ واحد پایه دیگر کاهش دادند و به ترتیب به ۲ و ۱.۷۵ درصد رساندند.
در مقابل، فدرال رزرو رویکرد محتاطانهتری اتخاذ کرد و پس از کاهشهای اولیه در ۲۰۲۴، در نیمه اول ۲۰۲۵ توقف داد. با این حال، پیشبینیهای کمیته بازار باز فدرال (FOMC) نشان میدهد که نرخهای بهره در ایالات متحده در بقیه ۲۰۲۵ حدود ۶۰ واحد پایه کاهش مییابد.
بازارهای سهام در ۲۰۲۴ بهبود یافتند، اما در اوایل ۲۰۲۵ با نوسانات افزایشی روبرو شدند. پس از کاهش فشارهای تورمی و کاهش نرخهای بهره، بازارهای سهام جهانی در ۲۰۲۴ بهبود قابل توجهی یافتند. S&P 500 ایالات متحده ۲۳ درصد و STOXX 50 اروپا ۸ درصد افزایش یافت، در حالی که شاخص C25 دانمارک ۲ درصد کاهش یافت. با این حال، در سهماهه اول ۲۰۲۵، بازارها به دلیل تشدید جنگ تجاری ایالات متحده سقوط کردند.
به طور خلاصه، اقتصاد دانمارک در ۲۰۲۴ و نیمه اول ۲۰۲۵ عملکرد خوبی داشت، با تورم پایدار، نرخهای بهره در حال کاهش و رشد GDP پیشبینیشده ۳ درصد. این شرایط به بهبود ملایم اقتصادی اشاره دارد، هرچند عدم قطعیت از جنگ تجاری ایالات متحده و جنگ اوکراین بر بازارهای جهانی سایه افکنده است.
سرمایه اولیه
سفر تأمین مالی برای بسیاری از کارآفرینان با کمکهای مالی عمومی و خصوصی آغاز میشود. این کمکها به عنوان سکویی عمل میکنند که ایدهها را به کسبوکارها تبدیل کرده و به "اثبات مفهوم" یا "اثبات کسبوکار" میرسانند، که اغلب پیشنیاز جذب سرمایهگذاریهای آینده است.
در مراحل اولیه توسعه استارتآپ، سرمایهگذاران خصوصی نقش کلیدی ایفا میکنند و فرصتهای تأمین مالی ضروری فراهم میآورند، از جمله کراودفاندینگ (جمعآوری سرمایه از سرمایهگذاران فردی) یا فرشتگان کسبوکار (سرمایه و تخصص در ازای سهام). علاوه بر این، چندین صندوق خطرپذیر در مراحل اولیه فعال هستند.
EIFO از طریق ابتکار "مرحله اولیه" به حمایت از استارتآپها میپردازد، که شامل وامهای تطبیقی (مانند تطبیق سرمایهگذاری فرشتگان با وام معادل) و وامهای قابل تبدیل در همکاری با سرمایهگذاران خصوصی است.
بینشهای کلیدی: ۱. کمکهای عمومی بدون رقیقسازی، تأمین مالی اولیه به بیش از ۵۰۰ استارتآپ و SME دانمارکی در ۲۰۲۴ ارائه شد و نوآوری و توسعه محصول را حمایت کرد. ۲. فعالیت کراودفاندینگ دانمارک در ۲۰۲۴ به ۴۵ درصد کاهش یافت، اما تغییرات نظارتی آتی ممکن است کراودفاندینگ سهام را از ۲۰۲۵ احیا کند. ۳. فرشتگان کسبوکار در دانمارک در ۲۰۲۴ انتخابیتر شدند و بر سرمایهگذاریهای کمتر اما بزرگتر تمرکز کردند.
بیش از ۵۰۰ کارآفرین و SME کمکهای دولتی به مبلغ ۴۴ میلیون یورو در ۲۰۲۴ دریافت کردند. کمکها نوعی سرمایه بدون رقیقسازی هستند و توسط نهادهای دولتی، بنیادها یا شرکتها برای حمایت از پروژهها یا کسبوکارهایی که با اهداف آنها همخوان است، صادر میشوند.
در دانمارک، بنیاد کارآفرینی دانمارک و صندوق نوآوری دانمارک دو نهاد اصلی ارائهدهنده کمکهای دولتی به استارتآپهای اولیه و SMEها هستند. بنیاد کارآفرینی بر حمایت از کارآفرینی در سیستم آموزشی تمرکز دارد، در حالی که صندوق نوآوری بر استارتآپهای نوآورانه و SMEها متمرکز است.
بنیاد کارآفرینی دانمارک: از سال ۲۰۱۱، ۱۱۴۴ کمک میکرو به مبلغ ۴.۸ میلیون یورو اعطا شده است. در ۲۰۲۴، ۱۳۳ کمک میکرو به مبلغ ۶۲۰ هزار یورو به دانشجویان با جاهطلبیهای کارآفرینانه اعطا شد.
صندوق نوآوری دانمارک: از ۲۰۱۹، ۲۶۷ میلیون یورو کمک از طریق برنامههای Innobooster و Innofounder به بیش از ۳۰۰۰ کارآفرین اعطا شده است. در ۲۰۲۴، ۳۹۲ کمک به مبلغ ۴۸.۳ میلیون یورو صادر شد. صندوق همچنین در دوران کووید-۱۹ نقش کلیدی ایفا کرد و ۴۳.۸ میلیون یورو اضافی ارائه داد.
سرمایهگذاری خطرپذیر
سرمایهگذاری خطرپذیر اغلب برای استارتآپها و SMEهایی با پتانسیل رشد بالا و مدل کسبوکار مقیاسپذیر مناسب است. شرکتهای واجد شرایط معمولاً تأمین مالی اولیه (مانند کمکها یا سرمایه فرشتگان) دریافت کرده و درآمدزایی را آغاز کردهاند.
سرمایهگذاریها عمدتاً از طریق صندوقهای خطرپذیر، شامل صندوقهای مستقل سنتی و CVC، انجام میشود. این صندوقها ممکن است عمومی یا تخصصی (مانند علوم زیستی، فینتک یا فناوری کوانتومی) باشند. سرمایهگذاریها بر اساس بلوغ شرکت دستهبندی میشوند: از پیشبذر و بذر تا مراحل اولیه، دیر و رشد.
سرمایهگذاری خطرپذیر برای شرکتهای رشد بالا جذاب است زیرا علاوه بر سرمایه، راهنمایی استراتژیک، تخصص و شبکههای ارزشمند ارائه میدهد. فعالیت EIFO در بازار خطرپذیر دانمارک از بذر تا رشد را پوشش میدهد، شامل سرمایهگذاریهای غیرمستقیم به عنوان شریک محدود و مستقیم در استارتآپهای امیدوارکننده.
بینشهای کلیدی: ۱. فعالیت VC دانمارک در نیمه اول ۲۰۲۵ به طور قابل توجهی کند شد و سرمایهگذاری ۴۴ درصد کاهش یافت، زیرا سرمایهگذاران در میان عدم قطعیت ژئوپلیتیکی و اقتصادی محتاطتر شدند. ۲. دانمارک یکی از بازارهای VC پیشرو اروپا نسبت به GDP است، با بیش از ۳ میلیارد یورو سرمایهگذاری از ۲۰۲۲-۲۰۲۴ و تمرکز قوی بر تأمین مالی مراحل اولیه. ۳. بیوتک همچنان بر حجم سرمایهگذاری VC دانمارک مسلط است، که توسط دورهای بزرگ تأمین مالی هدایت میشود و نقش مرکزی بخش را برجسته میکند.
سرمایه خرید
سرمایه خرید به صندوقهایی اشاره دارد که شرکتهای سهام خصوصی برای خرید شرکتها استفاده میکنند، معمولاً با کسب سهام اکثریت یا کنترلکننده. هدف بهبود عملکرد و سودآوری شرکت و فروش آن با ارزش بالاتر است. اهداف خرید معمولاً شرکتهای بالغ سودآور با ظرفیت بدهی هستند و ریسک محصول ندارند.
در ساخت پرتفوی، شرکتهای سهام خصوصی عمدتاً از سرمایهگذاران نهادی جمعآوری میکنند و با بدهی بانکی برای خرید اهرمی ترکیب میکنند. افق سرمایهگذاری ۳ تا ۷ سال است و با خروج (فروش به شرکت سهام خصوصی دیگر یا IPO) خاتمه مییابد.
خریدها نقش مرکزی در اکوسیستم کارآفرینی و SME دانمارک ایفا میکنند و استراتژی خروج برای سرمایهگذاران اولیه فراهم میآورند. سرمایهگذاریها بر SMEهای متوسط و بزرگ بدون لیست متمرکز است. شرکتهای سهام خصوصی با صاحبان و مدیریت موجود همکاری نزدیک دارند و تخصص میآورند. علاوه بر سرمایه جایگزین، سرمایه رشد تزریق میکنند.
علاوه بر این، شرکتهای سهام خصوصی دسترسی به وامهای بانکی مطلوبتر دارند و ضمانت برای خطوط اعتباری پرتفوی ارائه میدهند. استراتژیهای "خرید و ساخت" قابلیتهای شرکتها را از طریق سرمایهگذاریهای اضافی افزایش میدهند.
بینشهای کلیدی: ۱. فعالیت خرید در دانمارک در ۲۰۲۴ بهبود ملایم داشت، اما فعالیت نیمه اول ۲۰۲۵ به کاهش سالانه کامل اشاره دارد. ۲. سرمایهگذاریهای اضافی در ۲۰۲۴ اکثریت معاملات خرید را تشکیل دادند و نشاندهنده اولویت شرکتهای سهام خصوصی برای مقیاسپذیری شرکتهای موجود است. ۳. خریدهای دانمارکی越来越多 توسط سرمایهگذاران خارجی تأمین میشوند، با سرمایه بینالمللی در ۸۰ درصد معاملات نیمه اول ۲۰۲۵، که نگرانیهایی در مورد قرارگیری در معرض نوسانات بازار جهانی ایجاد میکند.
تأمین مالی بدهی
تأمین مالی بدهی جزء حیاتی در هر مرحله رشد SMEها است و به عنوان منبع اصلی یا مکمل سرمایهگذاریهای سهام عمل میکند. ساختار بهینه اغلب ترکیبی از بدهی و سهام است.
تأمین مالی بدهی اشکال مختلفی دارد، از وامهای بانکی سنتی (نیازمند جریان نقدی مثبت) تا کرادلندینگ و بدهی خطرپذیر (مناسب برای شرکتهای بدون جریان نقدی مثبت). تقاضا و دسترسی اعتباری به شرایط کلان حساس است. در ۲۰۲۲-۲۰۲۳، تورم و افزایش نرخها هزینهها را بالا برد و استانداردهای اعتباری را سخت کرد، اما از ۲۰۲۴ بهبود یافت.
EIFO راهحلهای بدهی به SMEهای دانمارکی در صنایع و مراحل مختلف ارائه میدهد و از طریق وامها و ضمانتها، دسترسی به تأمین مالی را در دورههای سخت تسهیل میکند.
بینشهای کلیدی: ۱. وامدهی شرکتی در دانمارک بهبود یافت و تا مه ۲۰۲۵ ۶.۲ درصد رشد سالانه داشت، هدایتشده توسط شرایط کلان بهتر. ۲. تثبیت تورم و کاهش نرخهای بهره دسترسی و تقاضا برای بدهی را تسهیل کرد، زیرا شرکتهای دانمارکی برنامههای سرمایهگذاری به تعویقافتاده را از سر گرفتند. ۳. فعالیت کل وامدهی و ضمانت EIFO در نیمه اول ۲۰۲۵ کمی افزایش یافت و اگر ادامه یابد، از سالهای قبل فراتر میرود و بهبود دسترسی اعتبار برای SMEهای دانمارکی را نشان میدهد.
عرضه اولیه عمومی
عرضه اولیه عمومی (IPO) فرآیندی است که شرکت خصوصی سهام خود را برای اولین بار به عموم عرضه میکند و به شرکت سهامی عام تبدیل میشود. IPO فرصتی برای خروج VC و خرید و کانالی برای جمعآوری سرمایه رشد است.
بورس ناسداک کپنهاگ شامل شرکتهای بالغ در بازار اصلی (بزرگ، متوسط، کوچک) و شرکتهای رشد جوانتر در First North است. Spotlight جایگزین First North است.
بینشهای کلیدی: ۱. فعالیت IPO دانمارک تقریباً متوقف شده و از ۲۰۲۳ هیچ لیست جدیدی تکمیل نشده است. علیرغم دورههای بهبود بازار سهام، نوسانات بالا و احساس محتاطانه سرمایهگذاران شرکتها را از عمومی شدن بازمیدارد و VCها را به مسیرهای خروج جایگزین سوق میدهد. ۲. همه کشورهای نوردیک کاهش شدید حجم IPO از ۲۰۲۱ را تجربه کردند، اما دانمارک پایینترین سطح را دارد و در ۲۰۲۴ یا نیمه اول ۲۰۲۵ هیچ IPO تکمیل نشده است. ۳. مشوقهای مالیاتی جدید دانمارکی، شامل تعویق مالیات بر سود سرمایه مرتبط با IPO، ممکن است شرکتهای رشد بیشتری را به بازارهای عمومی جذب کند.
نتیجهگیری
بازارهای سرمایه دانمارک در ۲۰۲۴ و نیمه اول ۲۰۲۵ ترکیبی از چالشها و فرصتها را نشان داد. با وجود کندی در تأمین مالی سهام و IPO، بهبود در بدهی و تمرکز بر مراحل اولیه نوآوری، اکوسیستم را تابآور نگه داشته است. آینده به کاهش نرخها، تثبیت تورم و مدیریت ژئوپلیتیک بستگی دارد.
از مطالعه سپاسگزاریم! تحلیلهای بیشتر در: eifo.dk/viden/videnshub
واژهنامه اصطلاحات
در ادامه، تعاریف کلیدی اصطلاحات و مخففهای استفادهشده در این گزارش ارائه شده است:
- SME (Small and Medium Enterprises): شرکتهای کوچک و متوسط؛ کسبوکارهایی با تعداد کارکنان محدود (معمولاً کمتر از ۲۵۰ نفر) و گردش مالی یا داراییهای متوسط.
- EIFO (Export and Investment Fund of Denmark): صندوق سرمایهگذاری صادرات و سرمایهگذاری دانمارک؛ نهادی دولتی که از صادرات، سرمایهگذاری و رشد شرکتهای دانمارکی حمایت میکند.
- GDP (Gross Domestic Product): تولید ناخالص داخلی؛ ارزش کل کالاها و خدمات تولیدشده در یک کشور در یک دوره زمانی مشخص.
- ECB (European Central Bank): بانک مرکزی اروپا؛ مسئول سیاست پولی منطقه یورو و حفظ ثبات قیمتها.
- FOMC (Federal Open Market Committee): کمیته بازار باز فدرال؛ بخشی از فدرال رزرو ایالات متحده که سیاستهای پولی را تعیین میکند.
- VC (Venture Capital): سرمایهگذاری خطرپذیر؛ سرمایهگذاری در شرکتهای نوپا با پتانسیل رشد بالا، معمولاً در ازای سهام.
- IPO (Initial Public Offering): عرضه اولیه عمومی؛ فرآیند عرضه سهام شرکت خصوصی به عموم برای تبدیل به شرکت سهامی عام.
- CVC (Corporate Venture Capital): سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی؛ سرمایهگذاری توسط شرکتهای بزرگ در استارتآپها برای نوآوری و همافزایی.
- DSR (Defense, Security, and Resilience): دفاع، امنیت و تابآوری؛ حوزههایی که شامل فناوریهای دفاعی، سایبری و مقاومسازی در برابر تهدیدها میشود.
- ApS (Anpartsselskab): شرکت با مسئولیت محدود خصوصی؛ نوعی شرکت در دانمارک که سهام آن به عموم عرضه نمیشود و مسئولیت شرکا محدود به سرمایهشان است.