در واقع چشم اندازی که پروژه هایپر لجر دنبال می کند، ساخت بلاکچین اختصاصی برای کمپانی های عظیم و شاخص دنیا به منظور ذخیره و حفاظت از داده های آن ها می باشد که تا امروز که مشغول به مطالعه این مقاله هستید کمپانی های بزرگی مثل اینتل (intel) ، آی بی ام (IBM) ، و سامسونگ (Samsung) به این پروژه اعتماد کرده اند. اما سوالی که مطرح می شود این است که چرا شرکت ها و سازمان ها باید از فناوری بلاکچین که در این پروژه نقش دارد استفاده کنند؟ باید گفت هایپر لجر مزایای خاصی به همیاران این پروژه اعطا می کند. مزایایی مثل کنترل راحت اطلاعات، حفاظت از داده های مالی، کنترل کیفیت کد های استفاده شده در برنامه نویسی و ... .
هایپرلجر چه کاربردی دارد؟
عمده ترین استفاده هایپرلجرهمان بانک اطلاعاتی عظیم و فوق امنیتی می باشد که در فناوری بلاکچین ساخته شده است. اما از هایپر لجر در خدمات مالی و درمانی نیز استفاده می شود. همچنین لازم به ذکر است که پروژه هایپرلجر این فرصت را به شرکت ها می دهد تا بتوانند با شرکت ها وسازمان های دیگر در سراسر دنیا بدون مرز جغرافیایی همکاری هایی داشته باشند. بدون شک این ویژگی و کاربرد بارز پروژه هایپرلجر این پتانسیل را دارد که ارز و رمز ارزها را وارد گردش مالی سازمان ها کند. قیمت بیت کوین امروزه مورد توجه بسیاری از کاربران این گونه شبکه ها است.
- برخی از دستاوردهای پروژه های هایپرلجر شامل موارد زیر می باشد:
- زنجیره تامین غذای دریایی با استفاده از هایپرلجر لوتوس
- مدیریت و نظارت بر هویت های قابل حمل و غیرمتمرکز با هیپرلجر ایندی
- پردازش مالی پس از انجام معامله توسط هایپرلجر فابریک و لوتوس
هایپرلجر چگونه کار می کند؟
وبسایت هایپرلجر به نشانی hyperledger.org یک طراحی ماژولار به کاربران خود اختصاص داده تا با سایر افراد و تجارت های مختلف در سراسر جهان در ارتباط باشند و بتوانند معامله ای انجام دهند یا حتی یک پروژه برنامه نویسی یا حقوقی را به اتمام برسانند. در ادامه و پاراگراف بعدی با ابزار های هایپرلجر بیشتر آشنا می شوید.
ابزار های هایپرلجر
از زمانی که مجموعه لینکوس جنبش نرم افزار های آزاد را شروع کرد و کد های متن باز را به بازار داغ برنامه نویسی معرفی کرد، برنامه نویسان متعددی در سراسر دنیا از این جنبش حمایت و استقبال گرمی نمودند. بلاکچین و نرم افزار های متن باز این امکان را به برنامه نویسان می دهد که بتوانند ماژول های باکیفیتی طراحی و از کد های پیشرفته استفاده نمایند. دو نمونه از ابزار های مهم هایپرلجر عبارت است از :
- هایپرلجر کامپوزر (composer)
- هایپرلجر اکسپلورر (explorer)
- هایپر لجر کامپوزر
زبانی که این ابزار توسط آن توسعه پیدا کرده جاوا اسکریپت می باشد. کامپوزر ابزاری مفید و کارآمد برای ایجاد کردن شبکه های به هم پیوسته بلاکچین است. این ابزار به منظور صرفه جویی در وقت و هزینه و همچنین آسان یکپارچه کردن سیستم های اطلاعاتی با مدل های تجاری موجود طراحی شده است. جالب است بدانید که هایپرلجر کامپوزر از هایپرلجر فابریک پشتیبانی می کند و کاربران می توانند به راحتی از آن استفاده کنند.
- هایپر لجر اکسپلورر
اکسپلورر هم مانند کامپوزر با جاوا اسکریپت نوشته شده است. اکسپلورر داشبوردی اختصاصی و جامع از جزئیات بلاک ها و داده ها به کاربران نمایش می دهد. مرورگر یا همان web browser این ابزار از هایپرلجر فابریک پشتیبانی می کند.
امکانات هایپر لجر
برای مثال در صفحه رسمی هایپرلجر در وب سایت stackoverflow یک انجمن آنلاین متشکل از چندین برنامه نویس و توسعه دهنده وجود دارد که شما به راحتی خطاهای موجود در کد ها را اصلاح کنید. (fixing the bug). همچنین در کانال رسمی این پروژه در یوتیوب آموزش های متنوع و مفیدی در زمینه بلاکچین موجود است که البته به زبان انگلیسی تهیه شده اند. در ادامه لیست کامل اعضای هایپرلجر مرعفی شده است. این لیست برگرفته از وبسایت رسمی hyperledger می باشد.
- Bosch
- China systems
- Bsos
- BTP
- Cognizant
- Chainstack
- Oclear
- Circular
- Flowchain
- Fedex
- Emurgo
- Digital assest
- Huawei
- Edf
- Lovlabs
- Ipchain
- Kompitech
- Forfirm
- Pravici
- SDX
- Intel
- IBM
- Atomyz
- Chainyard
- Daimler
- Forfirm
- Krypc
- Kompitech
- LG
- Microsoft
- Presicely
- Redhat
- Splunk
- Ripple
- Quant
- Visa
- Vmware
- Dif
- Prize
- Qatar airways
- Samsung
- Splunck
- Tangem
پروژه های هایپر لجر
پروژه های هایپرلجر هر کدام کاربردهای خاصی دارند که بعد از نام بردن در زیر به شرح آن ها می پردازیم:
- هایپرلجر بارو (hyperledger burrow)
- هایپرلجر فابریک(hyperledger fabric)
- هایپرلجر ایندی(hyperledger indy)
- هایپرلجر ایروها(hyperledger iroha)
- هایپرلجر ساتوس(hyperledger sawthooth)
- هایپرلجر بارو
بارو به دست موناکس (monax) به عنوان ماشین مجازی اتریوم یا EVM توسعه پیدا کرده است. بارو در واقع یک کلاینت بلاکچین ماژولار با قراردادی هوشمند و مجاز می باشد که با زبان برنامه نویسی GO نوشته شده است. تمرکز این بلاکچین بر روی موتور قرارداد هوشمند قطعی می باشد و این قابلیت را دارد که از رابط کاربری بلاکچین معروف (ABCI) استفاده کند.
- هایپرلجر فابریک
جالب است بدانید این پروژه هم مانند بارو به زبان GO نوشته شده و توسعه پیدا کرده است. برخی از فعالان حوزه وب و برنامه نویسی معتقدند که این پروژه یکی از بزرگترین، مهمترین و تجاری ترین پروژه های هایپرلجر است که بنیاد لینکوس تمرکز و سرمایه گذاری بسیاری روی آن انجام داده و خواهد داد!
- هایپرلجر ایندی
برخلاف دو پروژه قبلی این پروژه با پایتون نوشته شده است. تمرکز اصلی این پروژه بر روی مدیریت و نظارت بر روی هویت دیجیتالی و غیر متمرکز می باشد. هایپرلجر ایندی روز به روز قوی تر می شود و آینده ی روشنی را دارد.
- هایپرلجر ایروها
ایروها برای مشارکت کردن افراد و سازمان ها در پروژه های زیرساختی طراحی و با زبان مشهور C++ نوشته شده است. هدف اصلی که این پروژه دنبال می کند همان توسعه زیرساخت و هوشمند سازی آن ها به خصوص در برنامه های موبایل می باشد که از یک الگوریتم قوی به نام سومراگی sumeragi نیز پیروی می کند.
- هایپرلجر ساتوس
ساتوس کور (sawtooth-core) مانند پروژه ایندی با پایتون نوشته شده است ولی ساتوس –رفت (sawthooth-raft) و ساتوس-سابر (sawthooth-sabre) با زبان راست (rust) نوشته شده اند. این پروژه یک پلتفرم ماژولار و هوشمند می باشد که راهکار های فناورانه نوینی در اختیار افراد و شرکا قرار می دهد تا بتوانند تصمیم های تجاری و درون سازمانی خود را داخل این سیستم یکپارچه هوشمند انجام دهند.
تغییرات هایپر لجر
معماری ماژولار هایپر لجر سبب شده است که امکاناتی مانند توافق عمومی مثل یک ابزار نصب و راه اندازی شود. این معماری می‌تواند تغییراتی نیز داشته باشد که مهمترین تغییرات آن همتا ها و کاربران یک شبکه است. همتا ها به دو بخش مجزای زمان اجرایی تقسیم شده است و همچنین سه گروه مجزا دارد. این سه گروه را می‌توان انجام دهنده، تایید گر و توافق گران دانست.
- انجام دهنده ها فقط تراکنش های معتبری را که از مکانیسم توافق برمی گردد می نویسند.
- مسئولیت انتقال تراکنش های مخصوص شبکه به عهده تایید گران است و از تراکنش های غیر قابل اعتماد و غیر مشخص جلوگیری می کنند. با توجه به محدودیت های شبکه انجام دهندگان می توانند خودشان به عنوان تایید گر باشند. همه تایید بر آن به عنوان انجام دهنده در شبکه فعال می باشند.
- توافق گران نیز مسئولیت اجرای توافق جمعی شبکه برعهده دارند، مدیریت آن ها در یک شبکه کاملا متفاوت با انجام دهندگان و تایید گران است.
هایپر لجر فابریک چیست؛
قبل از آشنایی با ۵ کاربرد مهم هایپر لجر فابریک، اول باید تعریف این مفهوم را بدانید. درک صحیح مفهوم این ابزارها، پایه و اساس یادگیری کاربردهای آن‌ها است. هایپر لجر فابریک یک چهارچوب برای ایجاد دفتر کل توزیع شده است که به دلیل برخورداری از دو خاصیت مهم، برای استفاده در عملیات بلاکچین بسیار مناسب است.
دو ویژگی مهم هایپر لجر فابریک، تطبیق پذیری و ماژولار بودن (قابلیت جداسازی و قطعه قطعه شدن) آن است. با معماری ماژولار هایپر لجر فابریک به راحتی می‌توانید بسیاری از کاربردهای صنعتی مربوط به فناوری بلاکچین را بکار بگیرید. همچنین کاربران می‌توانند با استفاده موثر از قابلیت‌های Plug and play مثل خدمات مجاز، الگوریتم اجماع و حریم خصوصی، کاربرد هایپر لجر فابریک را به حداکثر برسانند. هایپر لجر فابریک چه کاربردهایی دارد؟
ویژگی‌های هایپر لجر فابریک
برای درک قابلیت‌های هایپر لجر فابریک، ابتدا باید با ویژگی‌های این ابزار آشنا شوید. تعدادی از ویژگی‌های مهم هایپر لجر فابریک به شرح زیر است:
- لتنسی (Latency) یا تاخیر کم در نهایی‌سازی یا ثبت نهایی
- معماری ماژولار و مجاز (برای دسترسی نیاز به مجوز دارد)
- قرارداد هوشمند باز که باعث انعطاف‌پذیری در اجرای تمام انواع راهکارها می‌شود.
- قابلیت‌های Plug-and-play در الگوریتم اجماع
- پشتیبانی از سالیدیتی (Solidity) و ماشین مجازی اتریوم (EVM)
- پشتیبانی از قرارداد هوشمند چند زبانه مانند JavaScript، Go و Java
- رویکردهای انعطاف پذیر برای حفظ حریم خصوصی با قابلیت جداسازی داده از کانال‌ها و اشتراک‌گذاری انحصاری داده از مجموعه داده‌های خصوصی
- پشتیبانی از دستورات JSON و دستورات مربوط به کلیدها
ماشین مجازی اتریوم چیست؟ آشنایی با EVM و نحوه کارکرد آن
همه این ویژگی‌ها نشان می‌دهند که چرا استفاده از کاربردهای هایپر لجر یک مزیت بزرگ برای توسعه‌دهندگان است. هر کسی که بخواهد بهترین روش‌های استفاده از هایپر لجر فابریک را پیدا کند، باید ساختار و ویژگی‌های آن را درک کند.
معماری هایپر لجر فابریک
گام مهم دیگر برای آشنایی با کاربردهای هایپر لجر فابریک درک معماری آن است. هایپر لجر فابریک یک شبکه بلاکچین مجاز است و توسط گروهی از سازمان‌ها که کنسرسیوم (Consortium) نامیده می‌شود تشکیل شده است. نکته مهم دیگر، معماری شبکه در شبکه (شبکه‌ای درون شبکه دیگر) هایپر لجر فابریک است که بر ارزش آن می‌افزاید.
تمام اعضای این شبکه می‌توانند با هم همکاری کنند و در عین حال روابط متمایز خود را نیز در شبکه داشته باشند. هر عضو کنسرسیوم، خدمات مختلفی را برای دیگر اعضای شبکه ارائه می دهد. یک مرجع صدور گواهی دیجیتال (Certificate Authority) به پیکربندی و همکاری اعضای شبکه کمک می‌کند. بخش رمزنگاری مرجع صدور گواهی، اهمیت ویژه‌ای در امنیت برنامه‌های بلاکچینی دارد. همتاها یا اعضای شبکه، درخواست‌های تراکنش خاصی را از مشتریان درون سازمان دریافت می‌کنند. مشتریان می‌توانند در درخواست‌های خود به هر برنامه، فعالیت تجاری یا پورتال مرتبط با یک سازمان خاص اشاره کنند. همچنین مشتریان می‌توانند برای مشارکت در هایپر لجر فابریک از سرویس وب REST یا کیت توسعه (SDK) هایپر لجر فابریک استفاده کنند. مسئله مهم دیگر در مورد کاربردهای هایپر لجر فابریک، چین کد (Chaincode) یا قرارداد هوشمند است. قرارداد هوشمند بر بستر گره‌ها یا نودهای همتا است و می‌تواند درخواست تراکنش‌ها را ایجاد کند.
نقش نودها یا همتاها در هایپر لجر فابریک
نقش نودها یا همتاها در هایپر لجر فابریک تا حد زیادی با نقش نودهای اتریوم متفاوت است. هایپر لجر فابریک هنوز به فناوری دفتر کل توزیع شده وابسته است و هر همتا برای هر کانال یک دفتر کل انفرادی دارد. یک مثال از کاربرد هایپر لجر فابریک می‌تواند به خوبی نشان دهد که چگونه همتاهای شبکه فابریک می‌توانند نفش‌های متفاوتی داشته باشند.!
نودها یا همتاهای تاییدکننده مسئول اعتبارسنجی تراکنش‌ها، اجرای چین کد و شبیه‌سازی نتایج تراکنش‌ها هستند. همتای تاییدکننده هیچوقت دفتر کل را بروزرسانی نمی‌کند.
شبکه هایپر لجر فابریک دارای یک یا مجموعه‌ای از همتاهای انکر است. همتای انکر به دریافت بروزرسانی‌های مربوط به تراکنش‌های خاص از نودهای تاییدکننده کمک می‌کنند. سپس همتای انکر این بروزرسانی‌ها را به همتاهای دیگر شبکه منتشر می‌کند. همتاهای انکر در شبکه برای همه قابل مشاهده هستند.
- همتای اوردرر (Orderer) یا دستوردهنده
همتای اوردرر در واقع اساس ارتباط در شبکه هایپر لجر فابریک است. همتای اوردرر به ساخت بلاک‌های جدید و انتقال این بلاک‌ها به همتاهای دیگر کمک می‌کند. این همتاها نقش مهمی در حفظ ثبات وضعیت دفتر کل نیز دارند.
۵ کاربرد مهم هایپر لجر فابریک
۱. ردیابی الماس
در حال حاضر، ردیابی کالاهای باارزش یکی از بزرگترین چالش‌های کسب‌وکارها است. برای مثال، الماس یکی از باارزش‌ترین دارایی‌های فیزیکی است. اما استخراج الماس به این سادگی‌ها نیست و الماس قبل از رسیدن به مغازه‌ها باید از مراحل مختلف رد شود.
در نتیجه، هایپر لجر می‌تواند به حل کردن مشکلات کلاهبرداری و دوبار خرج کردن در صنعت استخراج الماس کمک کنند. همین کاربرد را می‌توان در صنعت‌های مختلف مثل اشیا و جواهرات لوکس بکار گرفت. هایپر لجر فابریک چگونه در این صنعت‌ها باعث خلق ارزش می‌شود؟
مثال استخراج الماس را در نظر بگیرید. اشخاصی که در صنعت استخراج الماس فعال هستند، می‌توانند به کمک هایپر لجر فابریک یک کنسرسیوم تشکیل دهند. این چهارچوب محبوب بلاکچین می‌تواند در ردیابی و مستندسازی تمام تراکنش‌ها و شفاف‌سازی کل فرایند کمک کند.
۲. هویت دیجیتال
فهرست کاربردهای هایپر لجر فابریک بدون اشاره به هویت دیجیتال ناقص خواهد بود. با توجه به افزایش قابل توجه حملات سایبری و نشت اطلاعات، شرکت‌ها به دنبال حفظ امنیت شبکه و داده‌ها هستند.
سیستم‌های امنیتی فعلی نمی‌توانند امنیت را در سطح بالا برقرار کنند. در نتیجه شرکت‌ها برای حفظ داده‌های باارزش خود از فناوری بلاکچین کمک می‌گیرند. به کمک کاربردهای هایپر لجر فابریک می‌توان دسترسی به اختیارات دیجیتال را به‌طور موثر مدیریت کرد.
۳. پرداخت‌های دیجیتال
یکی از بهترین مثال‌های کاربرد هایپر لجر فابریک، پرداخت‌های دیجیتال است. در شبکه بلاکچین غیرمتمرکز و خصوصی ارائه شده توسط هایپر لجر، امنیت تراکنش‌ها بین دو طرف تامین می‌شود. هایپر لجر فابریک قصد دارد یک دفتر کل توزیع شده برای حوزه مالی به نام Interledger معرفی کند.
در این دفتر کل جدید، هایپر لجر با استفاده از مفاهیم دفتر کل‌های مختلف و از طریق کانال‌های مشابه، پردازش تراکنش‌ها را آسان‌تر خواهد کرد. Interledger به نوعی اهمیت توسعه سیستم‌های پرداخت بین‌المللی را نشان می‌دهد. Interledger حتی می‌تواند ارتباطی یکپارچه بین سیستم‌های مختلف پرداخت برقرار کند.
برنامه‌هایی مثل Interledger می‌توانند الگوهای جدیدی را برای حوزه مالی تعیین کنند. طراحی Interledger این امکان را فراهم می‌کند که اشخاص با کمترین هزینه، به اشخاص دیگر پول بفرستند. مهم‌تر از همه، این برنامه می‌تواند با حذف نیاز به ایجاد حساب در سرویس‌های پرداخت خاص، تحولی در پرداخت‌های برون‌مرزی ایجاد کند.
۴. زنجیره تامین مواد غذایی
بزرگترین کاربرد هایپر لجر فابریک را می‌توان در مدیریت زنجیره تامین مواد غذایی مشاهده کرد. بسیاری از کشورهای جهان برای ردیابی محصولات طی فرایند تولید، از هایپر لجر استفاده می کنند. آشنایی با کاربردهای هایپر لجر فابریک به شما نشان می‌دهد که شرکت‌ها چگونه از این ابزار برای تشکیل کنسرسیوم‌های مختلف استفاده می‌کنند.
شرکت‌هایی زیادی از هایپر لجر برای ردیابی محصولات در فرایند تولید استفاده کرده‌اند. سازمان‌ها با استفاده هایپر لجر فابریک کنسرسیوم‌هایی را تشکیل می‌دهند تا اعتماد مشتریان را جلب کنند و فرایند تامین مواد غذایی آسان‌تر شود.
هایپر لجر فابریک با توجه به عملکرد کاربران مجاز، امکان دسترسی به داده‌های زنجیره تامین مواد غذایی را برای آن‌ها فراهم می‌کند. کاربران می‌توانند کل تاریخچه زنجیره و لوکیشن هر مواد غذایی را مشاهده کنند. با استفاده از این سیستم‌ها به راحتی می‌توان منشا عیب و نقص‌ها را پیدا کرد.
۵. قراردادهای B2B
آخرین کاربردی که از هایپر لجر فابریک معرفی می‌شود، قراردادهای B2B هستند. با استفاده از این قابلیت، شرکت‌ها می‌توانند نیاز به کدگذاری قراردادهای تجاری را حذف کنند و این به مدیریت اتوماسیون قراردادها کمک می‌کند. قراردادهای B2B یکی از بهترین کاربردهای هایپر لجر فابریک است که مزایای زیادی برای شرکت‌ها دارد. سازمان‌ها می‌توانند با استفاده از قراردادهای هوشمند، اتوماسیون قراردادها و توافقات بین طرفین را تضمین کنند.
علاوه بر این‌ها، ویژگی‌های رمزنگاری بلاکچین به حفظ امنیت اطلاعات قراردادهای طرفین کمک می‌کند. در این مورد، مزایای معماری شبکه در شبکه هایپر لجر فابریک بسیار زیاد است. وجود کانال‌های جداگانه برای تعامل طرفین، امنیت کامل اطلاعات قراردادهای B2B را تضمین می‌کند.